تفسیر نمونه

و مقام عدالت او ايجاب كرده كه گواهان ديگرى نيز معين فرموده است.

2- پيامبران و اوصياء

قرآن مى‏گويد: فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى‏ هؤُلاءِ شَهِيداً:" چگونه خواهد بود آن روز كه از هر امتى گواهى مى‏آوريم، و تو را گواه بر آنها قرار مى‏دهيم" (نساء- 41).

در حديثى در ذيل همين آيه در كتاب كافى از امام صادق (ع) مى‏خوانيم:

نزلت فى امة محمد (ص) خاصة، فى كل قرن منهم امام منا، شاهد عليهم، و محمد (ص) شاهد علينا:

" فرمود: اين در باره امت محمد (ص) نازل شده كه در هر قرنى براى آنها امامى از ما خواهد بود گواه بر آنان و محمد (ص) گواه بر همه ما است" «1».

3- زبان و دست و پا و چشم و گوش نيز گواهى مى‏دهند

قرآن مى‏گويد: يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ:" در آن روز زبانها و دستها و پاهايشان بر ضد آنها نسبت به اعمالى كه مرتكب شدند گواهى مى‏دهد" (نور- 24).

از آيات مورد بحث نيز استفاده مى‏شود كه چشم و گوش در زمره گواهانند، و از پاره‏اى از روايات بر مى‏آيد كه همه اعضاى تن به نوبه خود اعمالى را كه انجام داده‏اند گواهى مى‏دهند «2».

4- پوستهاى تن نيز گواهى مى دهند

آيات مورد بحث با صراحت از اين موضوع سخن مى‏گفت، و حتى اضافه مى‏كند كه گنهكاران كه هرگز انتظار نداشتند پوستهاى تن آنها به صورت گواهانى بر ضد آنان در آيند آنها را مخاطب ساخته مى‏گويند: چرا شما بر ضد ما گواهى‏

(1) اصول كافى جلد 1 صفحه 190.

(2) لئالى الاخبار صفحه 462.