تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 20 -صفحه : 507/ 447
نمايش فراداده

تفسير: وزش بادهاى منظم و حركت كشتيها از آيات اوست

‏ بار ديگر در اين آيات به بيان نشانه‏هاى پروردگار و دلائل توحيد پرداخته، و بحثى را كه در اين زمينه در آيات قبل آمده ادامه مى‏دهد.

در اينجا به سراغ مطلبى مى‏رود كه انسانها در زندگى مادى خود با آن بسيار سر و كار دارند، مخصوصا ساحل‏نشينان و مسافران درياها، مى‏گويد:" از آيات و نشانه‏هاى خداوند كشتيهايى است همچون كوه‏ها كه بر صفحه درياها به حركت در مى‏آيد" (وَ مِنْ آياتِهِ الْجَوارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ).

" جوار" جمع" جارية" توصيفى است براى" سفن" جمع" سفينه" به معنى كشتى كه براى اختصار از عبارت حذف شده و اصولا تكيه آيه روى همين جريان و حركت كشتيهاست، و به همين دليل مخصوصا اين وصف موضوع سخن قرار گرفته.

و اينكه لغت عرب به دختران جوان" جارية" گفته مى‏شود به خاطر جريان نشاط جوانى در تمام وجود آنها است.

" اعلام" جمع" علم" (بر وزن قلم) به معنى" كوه" است، ولى در اصل به معنى علامت و اثرى است كه از چيزى خبر مى‏دهد، مانند" علم الطريق" (نشانه‏هاى راه) و" علم الجيش" (پرچم لشكر) و مانند آن، و اگر به" كوه"" علم" گفته مى‏شود به خاطر همين است كه از دور نمايان است، و گاه بر فراز آن آتشى مى‏افروختند تا نشانه‏اى براى رهگذران باشد، ولى بود و نبود آتش در اين نامگذارى تاثيرى ندارد.

به اين ترتيب قرآن مجيد در اين آيه- همچون آيات متعدد ديگر- حركت كشتيهاى كوه پيكر را بر صفحه درياها بر اثر وزش بادهاى منظم از نشانه‏هاى خداوند مى‏شمرد.