در سرزمین تبوک

جعفر سبحانی‏

نسخه متنی -صفحه : 293/ 209
نمايش فراداده

‌ مي‏فرمايد:

«فَإِذا رَكِبُوا فِى الفُلْكِ دَعَـوُا اللّهَ مُـخْلِصِـينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمّا نَجّاهُمْ إِلَى البَرِّ إِذا هُمْ يُشْرِكُون ؛1

هنگامى كه در كشتى مي‏نشينند، خدا را به‏ياد مي‏آرند و چون به ساحل نجات مي‏رسند خدا را فراموش مي‏نمايند و شرك مي‏ورزند».

يك بحث علمى و اخلاقي

دانشمندان مي‏گويند: تمام ملكات فاضله و رذيله با تكرار اعمال در انسان پديد مي‏آيد. هيچ فردى اين ملكات را از شكم مادر همراه خود نمي‏آورد؛ مثلاً ملكه عدالت با تكرار اعمالى كه براساس تقوا و پرهيزكارى باشد در انسان پديد مي‏آيد.

يكى از ملكات رذيله صفت نفاق است و اين صفت نكوهيده با دروغگويى و پيمان‏شكنى مكرر در انسان به صورت ملكه ايجاد مي‏شود و جمله «فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً فِي‏قُلُوبِـهِمْ إِلى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ» اشاره به اين مطلب است؛ زيرا فاعل فعل، همين پيمان‏شكنى و... است كه از آيات مفهوم مي‏گردد؛ يعنى اين پيمان‏شكنى باعث شده كه ملكه نفاق در آنها تا روز مرگ يا روز قيامت باقى و ثابت بماند و جمله بعدى «بِما أَخْلَفُوا اللّه‏َ» اين مطلب را تأييد مي‏كند.

1. عنكبوت(29) آيه 65.