در سرزمین تبوک نسخه متنی

‌ ثروت زيادى است كه نتوانى حق آن‏را ادا نمايي». ولى او قول داد كه قيام به وظيفه كرده و حقوق فقرا را رعايت كند. سرانجام پيامبر دعا فرمود، مالى نصيب او گرديد و در تجارت سود فراوانى برد، اداره امور بازرگانى او به قدرى زياد شده كه كم‏كم مجامع دينى راترك گفت. بعد وقت آن رسيد كه از طرف حكومت اسلامى، مأموران جمع‏آورى زكات به اطراف مدينه بروند، زكات اسلامى را جمع كنند. مأموران به سراغ عده‏اى از آن جمله ثعلبه رفتند. او به جهت داشتن احشام زياد در بيرون مدينه به‏سر مي‏برد. او نامه رسول خدا را ديد و از عمل به وظايف اسلامى خوددارى نمود و گفت: زكات اسلامى همان جزيه حكومت‏هاى ايران و روم است، در اين هنگام اين آيات: «وَ مِنْهُم مَنْ عاهَد اللّه‏ُ...1» نازل گرديد.

پيامبر اكرم سه چيز را نشانه نفاق دانسته و مي‏فرمايد:

«آية المنافق ثلاثة: إذا حدّث كذب، وإذا وعد أخلف، و إذا ائتُمن خان؛2

سه چيز نشانه نفاق است: دروغگويي؛ عهد شكني؛ خيانت».

اگر كمى بيشتر دقت كنيم خواهيم ديد، كه صفت نفاق (دورويي)، با مظاهر مختلفى بر بيشتر افراد جامعه ما حكومت مي‏كند. چه بسا افرادى ديده مي‏شوند، كه در گرفتاري‏ها متوجه خدا مي‏شوند؛ مثلاً هنگامى كه هواپيما يا ماشين و كشتى آنها با خطر مواجه مي‏گردد، مسافران با چهره‏هاى رنگ پريده خدا خدا مي‏گويند، ناله جان‏گدازشان سخت‏ترين دل‏ها را تكان مي‏دهد، انسان تصور مي‏كند كه اين افراد، در آينده از رهروان حق و حقيقت خواهند بود، ولى پس از نجات يافتن بار ديگر رشته هوس‏رانى را از سر مي‏گيرند.

همواره اين سنخ نفاق در قرآن تذكر داده شده است و يكى از اوصاف بد و زشت قوم فرعون هم همين بوده‏است. در سوره عنكبوت آشكارا اين مطلب را يادآور مي‏شود و

1. تفسير برهان، ج 2، ص 183.

2. وسائل الشيعه؛ ج 19، باب 31 از ابواب قصاص نفس، ح 1، ص 55.