مقصود از نزول سكينه چيست؟ - در سرزمین تبوک نسخه متنی

‌ «ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ؛

شما (اى مؤمنان،) در حالى كه پشت به دشمن كرده بوديد برگشتيد».

گواه براين كه پشت به دشمن كردن آنها به منظور فرار بود، اين است كه قرآن وقتى كه مي‏خواهد به سربازان اسلام دستور بدهد كه از ميدان جنگ فرار نكنند مي‏فرمايد:

«إِذا لَقِـيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا زَحْفاً فَلا تُوَلُّوهُمُ الأَدْبارَ؛1

هرگاه با سربازان كافر روبه‏رو شديد، پشت به آنها نكنيد».

چنان‏كه ملاحظه مي‏فرماييد اين جمله و امثال آن در قرآن كنايه از فرار است.

مقصود از نزول سكينه چيست؟

برخى از مفسّران آن را به آرامش خاطر و ثبات مجدّد مسلمانان در ميدان و اعتماد به نفس تفسير كرده‏اند، در صورتى كه هرگاه مقصود اين باشد، اين حالت قبلاً در مهاجمين و سپاه دشمن نيز وجود داشت در اين صورت اختصاص آن به پيامبر و مؤمنان بي‏وجه خواهد بود، بلكه بايد سكينه را به شكل ديگرى تفسير كرد كه فقط از آنِ جامعه با ايمان باشد و با توجّه به مطلب زير حقيقت آن روشن مي‏گردد:

1. در برخى از آيات علّت نزول آن را اخلاص و ايمان و طهارت قلوب مؤمنان دانسته، چنان‏كه مي‏فرمايد:

«فَعَلِمَ ما فِى قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِـينَةَ عَلَيْهِمْ؛2

خداوند ايمان و خلوص‏نيتشان را دانست، لذا طمأنينه و ثبات خاطرى براى آنها فرستاد».

2. در جاى ديگر، آن را سبب زيادى ايمان معرفى نموده و مي‏فرمايد:

«هُوَ الَّذِى أَنْزَلَ السَّكِـينَةَ فِي‏قُلُوبِ المُـؤْمِنِـينَ لِـيَزْدادُوا إِيْماناً

1. انفال(8) آيه 15.

2. فتح(48) آيه 18.