‌ چرا مسلمانان شكست خوردند؟ - در سرزمین تبوک نسخه متنی

‌ چرا مسلمانان شكست خوردند؟

معمولاً اقليت‏هاى مذهبى و سياسى در برابر هر اكثريتى نوعى اتّحاد و پيوستگى خاصّى از خود نشان مي‏دهند و نكته آن روشن است؛ زيرا بقا و ادامه زندگى و يا منافع خود را در وحدت و يگانگى تشخيص مي‏دهند. چه بسا اتّحاد يك اقليت، اكثريتى را به زانو در مي‏آورد. قرآن مجيد به اين حقيقت در آيه‏اى اشاره مي‏كند و مي‏فرمايد:

«كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِـيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِـيرَةً؛1

چه بسا گروه كمى، گروه زيادى را شكست داد».

از اين جهت هرگز نبايد فريب كثرت جمعيت را خورد و احتياط را از دست داد. در اين نبرد، مسلمانان به كثرت خود باليدند و پيروزى بر دشمن را آسان تلقّى كردند، در صورتى كه نبايد بر كثرت تكيه كرد و اقليت را ناديده گرفت.

پيامبر گرامى صلّى الله عليه وآله در بسيارى از غزوه‏ها، قبلاً جاسوس‏هاى كار آزموده‏اى را مي‏فرستاد تا از تعداد دشمن و تجهيزات آنها گزارش‏هايى به‏دست آورد، ولى در اين جنگ براثر اصرار بعضى از مسلمانان اين كار انجام نگرفت؛ درحالى كه هوا، نيمه روشن بود سربازان اسلام وارد بيابان حنين شدند. دشمن از بي‏اطلاعى آنان استفاده كرد و از مراكز و مخفى گاه‏هاى خود، بيرون آمد و بر مسلمانان تاخت.

در آيه مورد بحث، علّت ديگرى براى شكست مسلمانان بيان شده و آن اين‏كه مسلمانان فكر مي‏كردند علّت پيروزى آنان در برخى از نبردها، كثرت و فزونى تعدادشان بوده است و از اين مطلب غافل بودند كه مددهاى الهى بوده كه آنان را كمك مي‏كرد و در نتيجه بر دشمن چيره مي‏گرديدند. گواه روشن براين موضوع، شكست روز حنين بود كه با داشتن نيروى زياد، با چنين شكست عجيبى روبه‏رو شدند و هرگاه نيروى الهى آنها را يارى نمي‏كرد احتمال موفقيّت آنها كم بود. هدف آيه اين است كه بشر متوجّه شود هيچ‏گاه بي‏نياز از خداوند نيست تا بدين ترتيب، پيوسته به ياد آن

1. بقره(2) آيه 249.