جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید

محمود مهدوی دامغانی

جلد 7 -صفحه : 407/ 326
نمايش فراداده

شما در پيشگاه خداوند پرهيزگارترين شماست.» در باره ادب حكيمان گفته‏اند: پدران هيچ ميراثى چون ادب براى پسران خود باقى نگذارده‏اند. در باره توفيق هم امكان ندارد كه دارنده‏اش گمراه شود. در باره كردار نيك كه بهترين تجارت است، خداوند متعال فرموده است: «آيا شما را به تجارتى دلالت كنم كه شما را از عذاب دردناك برهاند.» در مورد ثواب ترديد نيست كه سود واقعى آن است كه سود اين جهانى شبيه خوابهاى شخص خوابيده است.

در باره درنگ كردن به هنگام شبهه ترديد نيست كه حقيقت ورع همان است و بدون شك آن كس كه در مورد شبهه و حرام درنگ مى‏كند افضل از كسى است كه در كارهاى مباح نظير خوراكهاى خوشمزه و لباسهاى نرم خوددارى مى‏كند.

خداوند متعال آنان را كه مى‏انديشند نيكو وصف كرده و فرموده است: «در آفرينش آسمانها و زمين مى‏انديشند» و مكرر فرموده است «آيا نمى‏نگرند.» و عبادت در انجام فرايض بالاتر از عبادت در انجام دادن مستحبات است. و آزرم مغز ايمان است، همچنين شكيبايى و تواضع ابزار شكار كردن شرف است كه همان تبار و حسب است. شريف‏ترين چيزها علم است كه مختص آدمى است و حد فاصل ميان او و ديگر جانداران است. مشورت و رايزنى هم از دور انديشى است كه عقل ديگرى را هم بر عقل خود مى‏افزايى و از سخن يكى از حكيمان است كه گفته است: اگر دشمنت با تو رايزنى كرد، در رأى خود براى او خير انديش باش كه اگر به انديشه تو عمل كند و سود برد در دشمنى خود با تو پشيمان مى‏شود و دشمنى او به دوستى مبدل مى‏شود و اگر با تو مخالفت كند و زيان بيند، باز هم قدر نصيحت تو را مى‏شناسد و آرزوى تو هم در باره او برآورده شده است.

حكمت (110)

اذا استولى الصلاح على الزمان و اهله ثمّ اساء رجل الظنّ برجل كم تظهر منه حوبة، فقد