حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی

سیدروح اللَّه موسوی خمینی‏

نسخه متنی -صفحه : 118/ 64
نمايش فراداده

ابوينى يا ابى است چه متحد و چه متعدد و منتسبين به ام ميت مطلقا بالسويه قسمت مى‏كنند و دو ثلث ديگر از مجموع تركه بر فرض نبودن احد الزوجين و سدس از مجموع تركه بر فرض بودن زوج و دو سدس و نيم از مجمع تركه بر فرض بودن زوجه حق منتسبين به پدر ميت است اعم از آن كه متحد باشند يا متعدد و ايضاً اعم از آن كه عمومه ميت باشند يا اولادشان يا آن كه عمومه و خئوله پدر ميت باشند يا اولادشان بلى اگر در ميان منتسبين به پدر ميت بعضى ابوينى يا ابى باشند و بعضى امى فقط، مثل آن كه ميت عمومه ابوينى هم دارد و عمومه امى فقط، هم دارد پس عمومه امى با اتحاد، سدس از ثلثين يا از بقيه را مى‏برد و با تعدد، ثلث از ثلثين يا از بقيه را و اين ثلث را مطلقا بالسويه قسمت مى‏كنند اگر چه احتياط [1] با فرض تعدد و اختلاف در ذكوريت و انوثيت صلح و تراضى است الحاصل پنج سدس ديگر از ثلثين مجموع تركه يا بقيه يا دو ثلث ديگر از ثلثين يا بقيه حق منتسبين به ابوين يا به اب است چه متحد و چه متعدد و بر فرض تعدد و اختلاف در ذكوريت و انوثيت للذكر ضعف الانثى مى‏باشد.

مسأله- معلوم شد كه هر گاه ميت از طبقه سوم منتسبين به اب داشته باشد با منتسبين به ام

تمام تركه حق آن خواهد بود اگر احد الزوجين نباشند و الا بقيه از تركه حق آنها خواهد بود و توضيح اين به مثال آنست كه: اگر ميت عمو و عمه‏اى دارد ابوينى و عمو و عمه‏اى دارد امى فقط، و خالو و خاله‏اى دارد ابوينى و خالو و خاله‏اى دارد امى فقط، و زوجه‏اى هم دارد و تركه آن ميت هم سى و شش تومان است پس ربع آن كه نه تومان بوده باشد حق زوجه او است چه متحد باشد يا متعدد كه بالسويه‏

[1] اين احتياط بسيار مطلوب است.