مسأله- بدان كه وراث فعلى ميت يا همه وارث بالفرض مى‏باشند - حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی نسخه متنی

قسمت مى‏كنند، و ثلث آن كه دوازده تومان باشد حق چهار نفر منتسبين به ام ميت است كه باز ثلث آن به خالو و خاله امى داده مى‏شود به هر يك دو تومان، و دو ثلث آن به خالو و خاله ابوينى داده مى‏شود به هر يك چهار تومان بقيه كه پانزده تومان باشد حق چهار نفر منتسبين به اب ميت است باز ثلث آن به عمو و عمه امى داده مى‏شود بهر يك دو تومان و نيم اگر چه احتياط به صلح و تراضى عمو به غايت مطلوبست و دو ثلث آن كه ده تومان باشد به عمو و عمه ابوينى داده مى‏شود للذكر ضعف الانثى. و اگر در همين فرض عمومه امى و خئوله امى يك نفر باشند پس يك ربع از مجموع تركه كه نه تومان باشد حق زوجه است و يك سدس از ثلث مجموع تركه كه دو تومان باشد حق آن يك نفر خئوله امى است و بقيه ثلث كه ده تومان باشد حق خئوله ابوينى يا ابى است الباقى پانزده تومان باز سدس آن كه دو تومان و نيم باشد حق يك نفر عمومه امى است و بقيه كه دوازده تومان و نيم باشد حق عمومه ابوينى است چه متحد و چه متعدد و بر فرض تعدد و اختلاف، للذكر ضعف الانثى.

مسأله- بدان كه وراث فعلى ميت يا همه وارث بالفرض مى‏باشند

يا همه وارث بالقرابه يا بعضى وارث بالفرض و بعضى وارث بالقرابه.

(قسم اول) آن كه همه وراث فعلى ميت وارث بالفرض باشند

و اين سه صورت دارد: (صورت اول) آن كه تركه ميت به قدر سهام باشد بدون زياده و نقيصه، پس تركه را بين ورثه كما فرض اللَّه قسمت مى‏نمايند مثل آن كه وارث در طبقه اولى منحصر باشد به ابوين و بنات متعدده يا در طبقه ثانيه وارث منحصر باشد باخت واحده ابوينى يا ابى و زوج يا به اخوات متعدده ابوينى يا ابى و اخوه متعدده امى.