مسأله- اگر ميت تركه‏اى نداشت كه صرف تجهيزش بشود و متبرعى هم يافت نشود - حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی نسخه متنی

لازمه و لو به ملاحظه شئونات ميت كه تركش موجب ذلت و حقارت او بوده باشد كه تمام اينها مقدمند بر مصارف متأخره اگر چه احتياط در آن چه اخذ مى‏شود ظلماً يا به ملاحظه احترامات و حفظ شئونات ميت به راضى نمودن ديان بر فرض مزاحمت و محسوب نداشتن بر صغار ورثه مطلقا به غايت مطلوبست.

(و بدان كه) مثل تعزيه‏دارى و دفن در رواق مطهر معصومين (صلوات اللَّه عليهم اجمعين) از تركه ميت برداشته نمى‏شود چون اينها از احتراماتى نيست كه تركش موجب ذلت و حقارت ميت بشود بلكه موجب حقارت بازماندگان او خواهد بود.

مسأله- اگر ميت تركه‏اى نداشت كه صرف تجهيزش بشود و متبرعى هم يافت نشود

پس از بيت المال مسلمين اگر از خراج اراضى مفتوحة العنوه و از زكاة عنوان سبيل اللَّه [1] يافت شود تجهيز مى‏شود و بر ساير مكلفين لازم نيست بذل و لو بر اولاد ميت مگر كفن زوجه و مملوك كه بر زوج و مالك است.

مسأله- آن چه واجب است از امور ميت بر نوع مكلفين كفاية

اخذ اجرت براى آنها حرام است چه واجب تعبدى باشد از قبيل نماز بر جنازه خواندن و غسل دادن، و چه واجب توصلى [2] از قبيل استقبال نمودن ميت را در حال احتضار و حمل جنازه و حنوط نمودن و كفن كردن و قبر كندن و دفن نمودن بلى اگر ولى ميت خصوصيت زائده بر قدر واجب را

[1] گذشت اشكال در سبيل اللَّه و وجوب تجهيز از بيت المال نيز ثابت نيست.

[2] حرمت اخذ اجرت بر واجبات توصليه ثابت نيست و بر واجبات كفائيه و لو تعبديه نيز محل اشكال است لكن احتياط در آن ترك نشود و در اول نيز احتياط خوب است.