مسأله 4- آن كه وارث فعلى آن منحصر است به احد الابوين و اولاد - حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی نسخه متنی

مسأله 4- آن كه وارث فعلى آن منحصر است به احد الابوين و اولاد

پس اگر اولاد منحصر باشد به يك دختر يا به اولاد از يك دختر يا به اولاد اولاد از يك دختر، سه رب از تركه حق دختر يا اولاد يك دختر است و بر فرض تعدد و اختلاف آنها للذكر ضعف الانثى دو ربع فرضاً و يك ربع رداً باقى حق احد الابوين است سدس فرضاً و نيم سدس رداً، و اگر اولاد دو دختر يا زياده باشد يا اولاد اولاد از دو دختر يا از زياده باشد چهار خمس از تركه حق بنات متعدده يا اولاد آنها مى‏باشد للذكر ضعف الانثى فرضاً و رداً و يك خمس تركه حق احد الابوين است ايضاً فرضاً و رداً و اگر اولاد ذكور يا اولاد ذكور و اناث يا اولاد از ذكور يا از ذكور و اناث باشند پنج سدس از تركه حق اولاد يا اولاد اولاد مى‏باشد بالقرابه للذكر ضعف الانثى و يك سدس تركه حق احد الابوين است بالفرض.

مسأله 5- آن كه وراث فعلى آن منحصر است به پدر و مادر و اولاد

پس اين دو فرض دارد: (فرض اول) آن كه اولاد منحصر باشد به يك دختر يا به اولاد از يك دختر و مادر حاجبى از ردّ نداشته باشد سه خمس تركه حق يك دختر يا اولاد يك دختر است فرضاً و رداً، و دو خمس ديگر حق پدر و مادر است بالمناصفه ايضاً فرضاً و رداً، و اگر در همين فرض مادر حاجبى از ردّ داشته باشد پس سدس تركه حق مادر است و پنج سدس ديگر بين پدر و بنت واحده ارباعاً قسمت مى‏شود فرضاً و رداً (فرض دوم) آن كه اولاد اناث متعدده باشند يا ذكور باشد چه متحد باشد يا متعدد يا ذكور و اناث باشند يا اولاد اولاد از بنات متعدده يا از ذكور يا از ذكور و اناث باشند، پس دو سدس تركه حق پدر و مادر است بالمناصفه و بقيه حق اولاد يا اولاد اولاد است و چنانچه سابقاً گفته شد بايد اولاد اولاد اولاد قسمت نمايند و بر فرض تعدد و اختلاف للذكر ضعف الانثى مى‏باشد چه در اولاد و چه در اولاد اولاد.