مسأله 3- هر گاه شرط فى ضمن العقد به اين عنوان باشد كه شارط نيز مثلًا منزل خود را مصالحه محاباتى بنمايد - حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی نسخه متنی

شارط هم بعد از فوت شارط در اين فرض مى‏توانند [1] اسقاط شرط بنمايند لكن هر گاه شرط صرف، بعد از فوت شارط بوده باشد بعيد نيست كه شرط اين نحو از شرائط مفيد باشد فائده وصيت را بلكه مى‏توان گفت اين نحو از شرط وصيت است يا التزام مشروط عليه را بر عمل نمودن به آن پس در اين فرض هر گاه ورثه حق الشرط را اسقاط نمودند حكم نمى‏شود على الاطلاق به استحقاق ورثه مال الصلح را بلكه بايد در صورت مرقومه احكام وصيت را جارى نمود.

مسأله 3- هر گاه شرط فى ضمن العقد به اين عنوان باشد كه شارط نيز مثلًا منزل خود را مصالحه محاباتى بنمايد

به يك سير نبات و در ضمن مصالحه شرائط ماليه يا شرائط فعلى نموده باشد كه يبذل به ازاله المال پس شارط مى‏تواند حق الشرط را اسقاط نمايد و بعد از اسقاط نفعى به حال شارط ندارد بلكه نفعش به حال مصالح له كه مشروط عليه است خواهد بود بلى اگر شارط حق الشرط را در اين فرض اسقاط بعوض بنمايد به عنوان صلح بايد مشروط عليه عوض را به شارط بدهد و ورثه شارط هم بعد از فوت شارط در فرض مسأله مى‏توانند [2] اسقاط شرط بنمايند مگر در صورتى كه شرط كرده باشد مصالح بر متصالح كه بعد از فوت من مقدار معينى از مال خود از معادل عين الصلح در خمس و سهم‏

[1] در امورى كه مربوط به مصالح ميت باشد يا شروطى كه ورثه از آنها منتفع نمى‏شوند ورثه حق اسقاط ندارند لكن ظاهر آن است كه اگر شرط كرد مال الصلح را به مصرف خود يا خيرات برساند بعد از موت، اين وصيت است و در ثلث نافذ است در صورتى كه ورثه اجازه ندهند و در اين صورت بايد زائد بر ثلث را به ورثه بدهد و ثلث را در مصارفى كه وصيت نموده صرف كند.

[2] مگر در امورى كه گذشت بنا بر اين شرايط مذكوره را نمى‏توانند اسقاط كنند.