حق القصاص - حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی نسخه متنی

خانه‏اش مثلًا ما دام العمر مالك و مسكن يا معمر يا مرقب فوراً قبول كند و قبل از آن مدت در فرض اول يا قبل از مالك در فرض ثانى، بميرد پس حق السكنى و العمرى و الرقبى منتقل به وارث او مى‏شود. [1]

حق القصاص

‏

هر گاه مجنى عليه قبل از اخذ بحق الجنايه يا عفو از جانى، بميرد پس حق الجنايه منتقل به وارث مجنى عليه مى‏شود و لكن زوجين از حق القصاص ارث نمى‏برند اجماعاً على ما حكى و در ارث بردن متقربين به ام مجنى عليه تأمل و اشكال است [2] و هر گاه حق القصاص تبديل شود به ديه زوجين و متقربين به ام مجنى عليه از ديه ارث مى‏برند. [3]

حق حد القذف و حق اللعان

‏

پس هر گاه زوج زوجه خود را قذف نمايد حق حد القذف منتقل به وارث مى‏شود و هم چنين حق اللعان بنا بر قول جمعى [4] و به مقتضاى پاره‏اى از اخبار.

حق الحيازه [5]

در نصب شبكه و امثال آن، پس هر گاه مالك شبكه قبل از وقوع صيد در شبكه بميرد حق ملكيت صيدى كه در شبكه بيفتد منتقل به وارث مالك شبكه مى‏شود و ورثه مالك آن صيد مى‏شوند به مجرد وقوع در شبكه.

حق ولاء العتق

‏

پس هر گاه عتيق بميرد و وارث نسبى نداشته‏

[1] مگر آن كه قيد مباشرت و اختصاص شده باشد.

[2] اشكالى نيست در اين كه اخوه و اخوات مادرى از ديه ارث نمى‏برند و در غير آنها از خويشاوندان مادرى محل اشكال است گر چه اقرب آن است كه آنها هم ارث نمى‏برند.

[3] گذشته كه خويشاوندان مادرى ارث نمى‏برند.

[4] ارث لعان معلوم نيست.

[5] وارث مالك صيد مى‏شود لكن به اعتبار انتقال حق الحيازه بودن محل تأمل است.