صفحه‌ى 329
مثل نماز صبح كفايت مىكند بقاء مقدار يك ركعت و نهايت ركعت، به تمام شدن ذكر واجب سجدهى دوم است.
هر گاه در اثناء وقت مشترك، عذر برطرف شد به مقدار يك نماز، باز عذر حادث شد مثل بىهوشى و جنون ادوارى پس آيا واجب است كه قضاء نماز اول كند يا دوم يا مخيّر است؟ از براى هر كدام وجهى است.
هر گاه كودك در اثناء وقت بالغ شد واجب است بر او نماز، هر گاه مقدار يك ركعت يا زيادتر از وقت درك كند و اگر در اول وقت پيش از آن كه به حد بلوغ برسد نماز خوانده است، اقوى كفايت كردن آن نماز است و اعاده واجب نيست و اگر چه احوط است. و هم چنين است حكم هر گاه در اثناء نماز بالغ شود.
هر گاه وقت نماز تنگ باشد واجب است بر نماز گذار كه اكتفاء كند به اقل واجب هر گاه اتيان به مستحبات باعث شود واقع شدن بعض نماز را در خارج وقت، پس اگر با اين حال مستحبات را به جا آورد از روى علم، مشكل است صحت نمازش بلكه باطل است بنا بر اقوى.
هر گاه درك كرد از وقت مقدار، يك ركعت يا زيادتر واجب است ترك مستحبات به جهت محافظت بر وقت به قدر امكان. بلى، در آن مقدارى كه در خارج وقت واقع مىشود باكى نيست در اتيان به مستحبات.
هر گاه شك كرد در اثناء نماز عصر كه ظهر را خوانده با نه؟ بنا بر نخواندن گذارد و عدول به ظهر كند، اگر در وقت مشترك باشد قاعدهى تجاوز در اينجا راه ندارد. بلى، هر گاه در وقت مختص به عصر باشد ممكن است گفته شود كه بنا را بر خواندن گذارد به اعتبار آن كه اين شك بعد از وقت حساب مىشود.