آن تمام كند مثل خوف يا خرابى و نحو آن، باطل مىشود پس اگر واجب معيّن بوده قضاء كند و اگر واجب غير معيّن بوده از سر گيرد در مسجد ديگر يا همان مسجد بر فرض رفع مانع و مقدارى از اعتكاف كه به جا آورده حساب نكند مطلقاً.
سطح مسجد و سرداب و محراب آن از مسجد محسوب است مادامى كه نداند از آن خارج است و هم چنين مضافات آن كه مسجد را بزرگ كرده باشند.
اگر در نيّت بر خود قرار دهد اعتكاف در جاى معيّنى از مسجد، متعيّن نمىشود و قرار او لغو است.
قبر مسلم و هانى ظاهراً از مسجد كوفه خارج باشد.
اگر محلى را شك كند كه جزء مسجد است يا نه؟ حكم مسجد بر آن جارى نيست.
مسجد بودن يا جامع بودن ثابت مىشود به علم وجدانى يا شياعى كه مفيد يقين باشد يا به شهادت عدلين. و در كفايت خبر يك عادل اشكال است و ظاهر آن است كه حكم حاكم شرع نيز كافى باشد.
اگر اعتكاف كند جايى به اعتقاد آن كه مسجد جامع است و معلوم شود كه مسجد نبوده يا جامع نبوده، باطل است.
در اعتبار بودن اعتكاف در مسجد جامع فرقى نيست بين مرد و زن پس زن اگر بخواهد در جايى كه از خانهى خود براى نماز مهيّا كرده يا در مسجد قبيله و نحو آن اعتكاف كند صحيح نيست.
بلوغ شرط صحت اعتكاف نيست و از طفل مميّز صحيح است بنا بر اقوى.
اعتكاف مملوك بدون اذن مولى باطل است و هر گاه در اثناء آن آزاد شود اتمام آن واجب نيست. و اگر به اذن مولى شروع كرده و در روز اول يا دوم آزاد شود، اتمام آن واجب نيست مگر آن كه اعتكاف بر او واجب باشد و اگر بعد از اتمام دو روز آزاد شود اتمام آن واجب است. و هم چنين اگر بعد از اتمام شدن پنج روز آزاد شود اتمام شش [ام] روز واجب است.
اگر مولى اذن دهد مملوك خود را در اعتكاف، تا دو روز تمام نشده باشد مىتواند از اذن رجوع كند و بعد از آن نمىتواند زيرا كه اتمام آن بر عبد واجب است. و در صورتى كه اعتكاف بر عبد واجب باشد به محض شروع آن رجوع مولى از اذن جايز نيست.
جايز است براى معتكف بيرون رفتن از مسجد براى اداء شهادت يا حضور جماعت يا تشييع جنازه هر چند اين كارها بر او واجب نباشد. و هم چنين بيرون رفتن براى ساير ضرورات عرفيه يا شرعيه واجبه يا راجحه، چه متعلّق به امور دنيا باشد يا آخرت كه صلاح او يا ديگرى در آن باشد و بيرون رفتن از مسجد براى غير امثال مذكورات اختياراً جايز نيست.
اگر در مسجد جنب شود و ممكن نباشد كه در مسجد غسل كند بايد فوراً بيرون رود و اگر نرود اعتكافش باطل مىشود زيرا كه ماندن در مسجد با جنابت حرام است.
هر گاه كسى در مسجد جا گرفته و ديگرى جاى او را غصب كند و در آنجا