غایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی

خود، فطره‏ى او را گندم دهد جايز است ديگرى جو دهد مثلًا و لكن احوط و اولى‏ آن است كه هر دو از يك جنس دهند.

مسأله 11

هر گاه نفقه‏ى كسى را دو نفر مى‏دهند كه عيال هر دو محسوب شود، حال او حال مملوك مشترك است در تمام احكام، مگر در مسأله‏ى احتياطى كه ذكر شد. بلى، احتياط يك جنس بودن فطره در اين مسأله نيز جارى است و بعضى از علماء فرموده‏اند كه فطره‏ى او از هر دو ساقط است و بعضى گفته‏اند واجب كفائى است بر هر دو. و لكن اظهر آن است كه ذكر كرديم.

مسأله 12

اشكالى نيست كه فطره‏ى طفل شير خوار بر پدر است اگر او نفقه‏ى مرضعه را بدهد چه مرضعه مادر طفل باشد يا اجنبيه. و اگر نفقه‏ى مرضعه را ديگرى دهد فطره‏ى رضيع بر منفق است. و اگر نفقه‏ى او از مال طفل باشد فطره‏ى طفل بر كسى واجب نيست. و حمل، فطره ندارد مگر آن كه پيش از غروب متولّد شود و اگر ما بين غروب و پيش از زوال متولّد شود مستحب است فطره‏ى او را بدهند.

مسأله 13

ظاهر آن است كه در وجوب فطره بر منفق، شرط نباشد كه نفقه‏ى او از وجه حلال باشد پس اگر از مال حرام نيز انفاق كند زكات عيالات بر او واجب است.

مسأله 14

ظاهر آن است كه بعد از صدق عيلوله، شرط نباشد كه از عين مال او يا قيمت آن صرف نفقه كنند پس اگر زوج مثلًا نفقه‏ى سال زوجه را به دست او دهد و زوجه از مال ديگر صرف خود كند، فطره‏ى زن بر شوهر واجب است و هم چنين غير زوجه از عيالات او.

مسأله 15

اگر كسى مال به ديگرى تمليك كند به هبه يا صلح يا هديه و آن مال را صرف نفقه‏ى خود كند، زكات او بر دهنده واجب نيست زيرا كه به محض تمليك مصارف از عيالات او محسوب نيست. بلى، اگر عرفاً عيال او محسوب شود و او مالى به آن ببخشد كه صرف نفقه‏اش كند ظاهراً فطره‏اش بر او واجب باشد.

مسأله 16

اگر كسى را اجير كند و در ضمن العقد شرط كنند كه نفقه‏ى اجير را بدهد دور نيست كه فطره‏ى اجير بر مستأجر واجب باشد. بلى، اگر شرط كنند كه به مقدار نفقه به او دهد و او پولى به اجير بدهد براى نفقه‏ى خود، فطره‏اش بر او واجب نيست و در وجوب، مناط بر صدق عيلوله است.

مسأله 17

اگر كسى بدون وعده‏خواهى بر ديگرى وارد شود و بدون رضاى او ميهمانش شود تا مدتى، آيا فطره‏اش بر او واجب است يا نه؟ اشكال است. و هم چنين اگر نفقه‏ى كسى را به جبر و اكراه ديگرى، بدهد و اگر كسى را به ظلم بفرستد در خانه‏ى ديگرى كه چيزى از او بگيرد و آن كس جبراً مدتى در خانه‏ى او بماند و لا بد باشد كه خوراك او را بدهد، ظاهراً فطره‏اش بر او نباشد زيرا كه نه عيال بر او صادق است نه ميهمان.

مسأله 18

اگر كسى پيش از غروب شب عيد بميرد فطره بر او نيست كه از تركه‏اش بدهند به خلاف آن كه بعد از غروب بميرد كه بايد فطره‏ى او و فطره عيالاتش را از