بلكه واجب است براى هر زياده و نقيصه كه محل تدارك آن گذشته باشد. و اگر چيزى از نماز كم كند و متذكّر شود و تدارك آن بنمايد، موجب سجود سهو نيست و در زيادهى سهويّه فرق نيست ما بين زيادهى اجزاء واجبه يا مستحبه مثل آن كه در ركعت اول سهواً قنوت به جا آورد يا آن كه در ركعت دوم در غير محل، قنوت به جا آورد و مثل «بحول اللَّه و قوّته» گفتن در غير محل. و سجود سهو، براى زيادى تكبير يا تسبيح واجب نمىشود مگر آن كه زياده بر او صادق باشد مثل آن كه به قصد تكبير ركوع در غير محل، تكبير بگويد كه ظاهراً زياده بر آن صادق است. و هم چنين گفتن «سمع اللَّه لمن حمده» در غير محل. آرى، در وجوب سجود سهو مدار بر صدق زياده است و نقيصه. مستحبات، موجب سجود سهو نيست حتى مثل قنوت هر چند احوط آن است كه سجود را در مثل نقصان قنوت ترك نكند در صورتى كه عادت دارد كه هميشه به جا مىآورد و اگر شك در زياده يا نقيصه داشته باشد، احوط آن است كه سجود سهو را ترك نكند.
واجب است تكرر سجود سهو به تكرر موجب، اعم از آن كه يك نوع مكرّر شود يا انواع موجبات محقق شده باشد. و تكلّم واحد سهوى هر چند طولانى باشد موجب يك مرتبه سجدهى سهو بيشتر نيست. بلى، اگر ما بين كلام متذكّر شود و دوباره فراموش نمايد، بايد سجود را دو مرتبه به جا آورد. و اگر هر سه سلام را سهواً بگويد يك مرتبه بيشتر واجب نيست هر چند احوط، تعدّد آن است و نقصان تسبيحات اربع مثل زيادهى آن، موجب واحد است هر چند سه مرتبه گفته باشد.
اگر يك سجده از ركعت اول فراموش كند مثلًا و برخيزد حمد و سوره و قنوت بخواند و تكبير ركوع را بگويد و پيش از ركوع متذكّر شود بايد برگردد سجده را تدارك كند و شش مرتبه سجدهى سهو به جا آورد يك مرتبه براى بحول اللَّه و يك مرتبه براى قيام بىجا و يك مرتبه براى زيادى حمد و يك مرتبه براى سوره و يك مرتبه براى قنوت و يك مرتبه براى تكبير ركوع. و هم چنين اگر ترك كند تشهّد را و برخيزد تسبيحات اربع و استغفار و تكبير ركوع را بگويد و پيش از ركوع متذكّر شود پنج مرتبه سجدهى سهو واجب مىشود.
در نيّت سجدهى سهو تعيين سبب لازم نيست هر چند اسباب متعدده موجود شده باشد، چنانچه واجب نيست كه به ترتيب اسباب مرتباً به جا آورد بنا بر اقوى و گذشت كه سجدهى سهو را بعد از اجزاء منسيّه و ركعات احتياط بايد به جا آورد.
اگر به قصد كلام بىجا سجود سهو به جا آورد و معلوم شود به موجب ديگرى مثل قيام بىجا بر او واجب بوده پس اگر بر وجه تقييد براى كلام بىجا به جا آورده بايد اعاده كند و اگر از باب اشتباه در تطبيق بوده، اعاده لازم نيست.
سجده سهو بعد از