كه پشت پاى بعضى از حيوانات است). در موقع معارضه اين دو ملاك دف و صف مقدم است.
از حيوانات اهلى شتر و گاو و گوسفند و اسب و استر و الاغ مأكول اللحم مىباشند. البته سه حيوان اخير مكروهند و روايتى كه مىگويد پيغمبر در ايام خيبر از گوشت الاغ نهى فرمود حضرت باقر (عليه السلام) فرموده است براى استفاده سوارى بوده است كه آن روزها ضرورت داشت، باز يكى از همان موارد كه نهى پيغمبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) به جهت مصلحت روز بوده است همين مورد است. در باره حليت گوشت حيوانات اهلى مزبوره آيه صريح و روايات متواتر وجود دارد.
سگ و خوك و تمام درندگان حرام است. از وحشىها:
گاو و بز وحشى و آهو و گوزن و گورخر، هم اجماعا و هم از حيث روايت، مأكول اللحمند. در باره ملاك حيوانات حرام گوشت، خواه درنده باشد يا نه، داشتن ناب و چنگال است كه حرام گوشت مىباشد.
حيوانات غير مأكول اللحم اگر مانند سگ و خوك از