منابع فقه

محمدتقی جعفری‏

نسخه متنی -صفحه : 166/ 96
نمايش فراداده

قواعد

قضاياى كليه‏اى هستند كه حدود كمى و كيفى احكام كليه را بيان مى‏كنند بدين معنا كه هنگامى كه دليلى حكمى را ثابت كرد آن حكم مطابق طبيعت معين خود از حيث عموميت و جريان تثبيت مى‏گردد مثلا مى‏گوييم هيچ دعوايى بدون دليل اثبات نمى‏گردد. عموميت و جريان اين حكم تمام احوال مكلفين را در هر گونه شرائط شامل گشته است. در اين مورد مى‏بينيم كه قاعده مى‏گويد: اقرار به عليه جائز و نافذ است.

اگر قاعده مزبور نبود اقرار به عليه خود نيز مانند ساير دعاوى احتياج به اثبات داشت ولى قاعده مزبور حكم كلى «لزوم اثبات هر دعوى» را از نظر مصاديق محدوده و از جريان عمومى‏اش جلوگيرى مى‏نمايد. و اما اين كه اين قواعد مخصوصا قاعده لا ضرر با ملاحظه سائر ادله حقوق و تكاليف جنبه تخصيصى دارد يا تنويعى؟ در مباحث آينده بطور مشروح بيان خواهيم كرد لذا در بحث آينده كه چند قاعده را توضيح خواهيم داد و در آن مبحث اصطلاح زمينه اولى را براى حقوق و تكاليف بكار خواهيم برد، براى سهولت تفاهم است.