‌صفحه‌ى 121

شده سجده اخيره از ركعت اخيره باشد سجده را اتيان كند به قصد قربت مطلقه و تشهّد و سلام و سجده سهو به جا آورد بنا بر احوط اگر چه اقوى آن است كه تشهد و سجده به عنوان قضا است، و تشهد و سلامى كه گفته هر يك در محلّ خود واقع شده.

مسأله 6 اگر معتقد شود فراموشى سجده و تشهّد را بعد از گذشتن محلِ تدارك در حال نماز، و بعد از فراغ از نماز شك كند كه آيا اتيان كرده بود يا نه قضا نمايد بنا بر احوط، گر چه واجب نيست قضا بنا بر اقوى.

مسأله 7 اگر شك كند كه آن چه از او فراموش شده يك سجده بوده يا بيشتر، بنا را بر كمتر گذارد.

مسأله 8 اگر فراموش كند قضاء سجده و تشهّد را، و بعد از داخل شدن در نماز مستحبى يادش بيايد، نماز را قطع كرده و قضاء سجده و تشهد مى‏نمايد، و امّا اگر داخل نماز واجبى شده مشكل است قطع نماز، مخصوصاً اگر فراموش شده تشهّد اخير باشد.

مسأله 9 اگر فراموش كند قضاى سجده و تشهّدى را كه از نماز ظهر مثلًا بر او واجب شده بود، و داخل در نماز عصر شد، نمى‏تواند نماز عصر را قطع كند بنا بر اقوى، اگر چه وقت آن موسع باشد، و اگر نماز احتياط بر او لازم شده بود از ناحيه نماز ظهر و آوردن نماز احتياط از يادش رفت و داخل در عصر شد، در صورتى كه وقت تنگ باشد نمى‏تواند نماز را قطع كند، لكن با مقدم داشتن عصر احتياط نمايد در اعاده ظهر ايضاً بعد از آوردن نماز احتياط.

سجده سهو

مسأله 1 سجده سهو واجب مى‏شود از براى مكلّف در چند مورد كه در اثناى نماز آنها را مرتكب شده:

اوّل: آن كه در بين نماز سهواً حرف بزند و لو گمانش اين باشد كه از نماز خارج شده است.