صفحه‌ى 234
مسأله 4 اگر به كسى كه قيمت جنس را نمىداند مقدارى نسيه بدهد و قيمت آن را به او نگويد معامله باطل است، ولى اگر به كسى كه قيمت نقدى جنس را مىداند نسيه بدهد و گرانتر حساب كند، مثلًا بگويد جنسى را كه به تو نسيه مىدهم تومانى يك ريال از قيمت نقدى آن گرانتر حساب مىكنم و او قبول كند معامله صحيح است.
مسأله 5 كسى كه جنسى را نسيه فروخته به يك ماه، اگر بعد از گذشتن پانزده روز مقدارى از طلب خود را كم كند و بقيه را نقد بگيرد با رضايت مشترى اشكال ندارد.
مسأله 1 معامله سلف آن است كه مشترى چيز كلى را بخرد به اجل و ثمن نقد باشد به عكس نسيه.
مسأله 2 بيع سلف محتاج ايجاب و قبول است و هر يك از بايع و مشترى مىتوانند موجب و قابل باشند.
مسأله 3 اگر جنسى را سلف بفروشد و عوض آن را جنس ديگر و يا پول بگيرد معامله صحيح است، لكن اگر پول، مثل نقره و طلا را سلف بفروشد و عوض آن را پول بگيرد معامله باطل است. و اگر جنسى را به همان جنس بفروشد لكن از چيزهاى مكيل و موزون نباشد، اشكال ندارد.
مسأله 4 معامله سلف باطل است در چيزهايى كه به غير از ديدن به توصيف رفع جهل و غرر در آنها نمىشود و رغبت اشخاص و قيمت آنها مختلف مىشود مثل جواهر و مرواريد و عقار و زمين و امثال آن، كه به غير از ديدن، جهالت و غرر در آنها رفع نمىشود. و امّا چيزهايى كه به توصيف نمودن رفع جهل و غرر از آنها شود مثل سبزيجات و ميوهجات و گندم و جو و برنج، بلكه تخم مرغ و بادام و گردو و ملبوسات و مشروبات و دواهاى بسيط و مركب و بعض حيوانات، پس در آنها بيع سلف صحيح است.