صفحه‌ى 280
مساقات آن است كه انسان درختهاى ميوهاى كه ميوه آن مال خود اوست يا اختيار ميوه آن با اوست تا مدت معينى به كسى واگذار كند كه تربيت نمايد و آب دهد و مقدارى كه قرار مىگذارند از ميوه آن بردارد.
مسأله 1 در معامله مساقات لازم نيست صيغه بخوانند، بلكه معاطات نيز در آن جارى است يعنى اگر صاحب درخت به قصد مساقات آن را واگذار كند و كسى كه كار مىكند به همين قصد مشغول كار شود معامله صحيح است.
مسأله 2 مالك و كسى كه تربيت و آبيارى درختها را به عهده مىگيرد بايد بالغ و عاقل باشد و كسى آنها را مجبور نكرده باشد، و نيز بايد محجور نباشند به واسطه سفاهت، و مالك محجور نباشد به واسطه افلاس.
مسأله 3 مدت مساقات بايد معلوم باشد و اگر اول آن را معين كنند و آخر آن را موقعى قرار دهند كه ميوه آن سال بدست مىآيد صحيح است.
مسأله 4 در معامله مساقات بايد سهم هر كدام به طور مشاع، مثل نصف يا ثلث و يا ربع و امثال اينها باشد، و اگر قرار بگذارند كه مثلًا صد من از ميوهها مال مالك و بقيه مال كسى باشد كه كار مىكند معامله باطل است.
مسأله 5 در مساقات بايد مورد معامله اصول كاشته شده و ثابت باشد يعنى مساقات در بوته خربزه و خيار و مانند اينها صحيح نيست.
مسأله 6 بايد قرار معامله مساقات را پيش از ظاهر شدن ميوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن و رسيدن ميوه به طورى كه ميوه ديگر غير از نگهدارى و