صفحه ى 146
ولى نمى داند كه دور شدن از هدايت او را به دشواريها و سختيهاى بزرگتر از آنها كه مايه ترس او بوده است مى رساند، و به همين جهت قرآن يادآور مى شود كه:
«وَ إِيَّايَ فَارْهَبُونِ- و تنها از من بترسيد.»
از طبيعت يا از مردمان و شهوات بيم نداشته باشيد، بلكه فقط از من بترسيد و هنگامى كه ترس از مردم از بين رفت و آدمى از ترس رهايى يافت، آن مانع اساسى كه سد راه ايمان است از بين خواهد رفت، ولى مانع عادتى كه آن نيز بايد از سر راه برداشته شود هنوز باقى است.
[41] دشوارترين آزمايشى كه مؤمنان در معرض آن قرار مى گيرند، مقاومت كردن در برابر عادت است. مؤمن با روش خاصى از رفتار، بنا بر نصهاى دينى كه به مرحله خاصّى از زندگى وابسته است، خويگر شده است، ولى اين مرحله تغيير پيدا مى كند و بنا بر آن نصهاى دينى نيز چنين مى شود، ولى فرد گاه اسير و زندانى عادات سابق خود باقى مى ماند، و بر او است كه تلاش بيشترى به خرج دهد تا از اسارت عادات پيشين خود بيرون آيد و خود را ملتزم به فرمانبردارى از خدا سازد.
از همين رو خدا از همه پيامبران پيمان و عهد قاطع گرفته است كه پيامبرى را كه پس از ايشان خواهد آمد تصديق كنند و كسانى كه بر دين ايشان بوده اند به پيروى از او بپردازند، و از اين لحاظ گرفتار گردنكشى و پيروى از عادت نشوند.
و در آيه زير خدا اين معنى را به بنى اسراييل يادآور مى شود و مى گويد:
«وَ آمِنُوا بِما أَنْزَلْتُ مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ- و به آنچه فرستاده ام و تصديق كننده چيزى است كه با شما است، ايمان آوريد.»
چه تا زمانى كه رسالت و پيامبرى يگانه است و هدف از آن تحقق يافتن مصالح شخصى نيست، بلكه براى تأمين رسيدن به آرزوهاى بلند انسانى كلّى است، ناگزير مى بايستى كسانى كه به پيامبريهاى سابق مؤمن اند، هر چه زودتر ايمان آوردن به رسالت تازه را بپذيرند، و اگر چنين نباشد، چشم و همچشمى آنان را به آن برمى انگيزد كه نخستين كافر نسبت به اين پيامبرى شوند تا به راه متديّنان