تفسیر هدایت

صفحه ى 269

«ْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ

- هر جا باشيد، خدا همه شما را يك جا جمع مى كند، خدا بر هر چيز توانا است.»

در ديوان داورى خدا، خدا به مقدار جدليات در ترازوى اعمال شما نگاه نمى كند، بلكه به اندازه اعمال صالح شما نگاه مى كند.

[149] ولى اين انديشه نبايد ما را به سست كردن حدود بكشاند، و مثلا بگوييم كه مؤمن به هر جهت كه بخواهد مى تواند نماز بگزارد. هرگز چنين نيست! بر وى لازم است كه حدود و مرزهاى شريعت را كاملا مراعات كند، ولى تنها به آنها بسنده نكند، و لذا مى بينيم كه قرآن بازمى گردد و به رو كردن به سوى مسجد الحرام فرمان مى دهد و مى گويد:

«وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ إِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ- و از هر كجا بيرون آمدى روى خود را به سوى مسجد الحرام كن، و اين حق است و از جانب پروردگار تو است، و خدا از آنچه مى كنيد غافل نيست.»

على رغم مقاومت پيشوايان گمراهى، آن حق است، و تا زمانى كه شخص بر حق است، ناگزير نبايد به معارضه مردمان اعتماد كند، هر اندازه آنان خود را بزرگ بدانند و در دين سابقه دراز داشته باشند.

[150] سپس قرآن درباره ضرورت استقلال فكرى و نترسيدن از مردم در بيان آنچه حق است تأكيد مى كند و مى گويد:

«وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ- و از هر جا بيرون آمدى روى خود را به سوى مسجد الحرام كن، و هر جا باشيد رو به سوى آن كنيد، تا مردم را بر شما حجتى نباشد، مگر كسانى از ايشان كه ستمكار شدند.»

اين ستمكاران، خواه شما پيرو حق باشيد و خواه پيرو گمراهى، به زودى به احتجاج و مجادله با شما خواهند پرداخت، پس بايستى آنان را از حساب حذف كنيد و