صفحه ى 324

بيرون راندند آنان را بيرون رانيد، و فتنه از كشتن سخت تر است.»

آنان جنگ را عليه شما آغاز كردند، و لذا نبرد كردن و كشتن خودشان را بر شما حلال ساختند.

«وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ حَتَّى يُقاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِنْ قاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذلِكَ جَزاءُ الْكافِرِينَ- و در مسجد الحرام با آنان نجنگيد، تا آن گاه كه آنان به جنگ آغاز كنند، پس اگر آغاز كردند آنان را بكشيد.»

از آن روى كه آنان هر چه زودتر نعمت امنيت را از مسجد الحرام، در صورتى كه اين كار به مصلحت ايشان باشد، سلب خواهند كرد.

[192] چيزى كه هست پرداختن امت به جنگ، نبايد افراد آن را از چارچوب انضباط برخاسته از تعاليم خدا خارج كند، پس هر وقت كه شعله جنگ افروخته شود، بايد مسلمانان آماده جنگ باشند، ولى اگر جنگ متوقف شد نبايد مسلمانان، تنها براى دوستى كارزار، به تعدى و تجاوز بپردازند، خصوصا در كنار مسجد الحرام كه خدا از قديم آنجا را منطقه صلح و سلم قرار داده است.

«فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ- پس اگر دست بازداشتند، خداوند آمرزنده مهربان است.»

هدف فرهنگى جنگ

[193] جنگ در حال اشتعال آن هدفى فرهنگى دارد و آن از بين بردن فساد به گونه هاى مختلف آن (پراكندگى، فرمانروايى گردنكشان، نظامهاى باطل، اسباب ستم) و برپا داشتن حكم خدا در زمين، و نه حكم گروهى بر گروه ديگر يا اشخاصى بر اشخاص ديگر، به صورتى است كه بر پيشوايان و عموم مردم به يك صورت اجرا شود.

«وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ- و با آنان كارزار كنيد تا آن گاه كه فتنه از ميان برود و دين خدا برقرار شود،» يعنى تا آن گاه كه همه مردم به اجراى حكم خدا در زمين گردن نهند.