تفسیر هدایت

صفحه ى 353

آمد،» بى آنكه بهايى براى آن پرداخته باشيد، و بدون آنكه از آن بهشتيانى باشيد كه از آزمونهاى دشوار گذشته و رو سفيد از آنها بيرون آمده اند، در صورتى كه:

«وَ لَمَّا يَأْتِكُمْ- به شما نرسيده است.»

يعنى بدون آنكه مواجه شده باشيد با چيزهايى:

«مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرَّاءُ- بر گونه كسانى كه پيش از شما بودند و گرفتار سختى و ناخوشى شدند.»

بأساء دشواريهايى است كه منشأ آن دشمن است، و ضراء دشواريهاى مادى همچون فقر و بيمارى است. «17»

«وَ زُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى نَصْرُ اللَّهِ- و چندان متزلزل شدند كه پيغمبر و كسانى كه با او ايمان آورده بودند گفتند: پس يارى خدا چه وقت خواهد رسيد؟» از شدت دشواريها و زيانها، خواستار شتاب پيدا كردن يارى خدا بودند، و در آن هنگام كه كار سخت مى شود، واجب است كه اميد به رسيدن فرج داشته باشيد.

«أَلا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ- آگاه باشيد كه يارى خدا نزديك است،» اين آيه بدان معنى است كه كسانى كه خواب بهشت رايگان و بدون پرداخت بهايى بر آن مى بينند، بدانند كه خوابى باطل است و خود را در آتش خواهند يافت.

بهشت مرغدانى يا جايگاه دامدارى نيست، بلكه جايگاه سخت كوشان و قهرمانان است، و پيمانهاى تخلف ورزيدن و دور شدن از سختى و خشونت رسالت مسئول اين نگرش غير مسئولانه به بهشت است، و براى اين گونه مردم است كه امام

17- مجمع البيان، ج 1، ص 309.