باطل اجتناب كنيد» «10».
از مجموع اين احاديث در مىيابيم كه «قول الزّور» يعنى هر گفته باطل.
«وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ- و از سخن باطل اجتناب كنيد.»
درست است كه كلمه (قول الزّور- سخن باطل) به ساز و آواز و طرب و لهو تفسير شده ولى مهمتر و بزرگتر از اين، قول الزّور و سخن باطل آن است كه انسان خود سخنى بگويد و آن را به خداى تعالى نسبت دهد و بدان وسيله آنچه را خدا ناروا خوانده و حرام كرده حلال و روا شمارد و آنچه را خداى سبحان روا دانسته و حلال فرموده حرام و ناروا انگارد.
[31] «حُنَفاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ- روى آورندگان به خدا باشيد و شرك نياورندگان به او ...»
حنيفى بودن يعنى پاك بودن از پليديهاى اجتماع و گرايش بدانچه خدا از تو مىخواهد و روى گردانى از رفتار اجتماع يا از فشارهاى هوسها و شهوتها به گونهاى ناب و فقط براى خدا.
پس از حنيفى بودن اين را نمىخواهند كه با يك فشار اجتماعى بستيزى ولى به فشار اجتماعى ديگرى روى آورى، يا با يك هواى نفسانى يا طاغوتى غربى مبارزه كنى براى آن كه به دامن طاغوتى شرقى بيفتى، هرگز، چنين نيست. بلكه بر تو واجب است كه با تمام فشارها و تمام هواها و تمام سلطههاى ستمگر براى خداى حق سبحان بستيزى و مبارزه كنى.
پس حنيفى بودن راهى است روشن و روشى است آشكار كه با هر راه ديگرى اختلاف كامل و تناقض تامّ و تمام دارد و آن را دو صورت است: روى گرداندن از شركاى مجعول و فشارها، و روى آوردن تنها به خدا.
10- همان مصدر، ص 496.