تفسیر هدایت

سیدمحمدتقی مدرسی

جلد 10 -صفحه : 391/ 157
نمايش فراداده

سوره تجليات نام پروردگار را در آفرينش انسان به ما گوشزد مى‏كند، آن كه خلقت او را از گل آغاز كرده و او را از مراحل مختلف گذرانيد تا انسانى كامل گرديد. او تا زنده است به اراده پروردگارش دورانهايى را مى‏گذراند تا ملك الموت جانش را مى‏ستاند و چون مرد و خاك شد و ذراتش در زمين پراكنده گرديد، از سلطه و قدرت پروردگار بركنار نمى‏ماند به محكمه عدل الهى فراخوانده شود. در آنجا مجرمان سرافكنده باشند و به درگاه او تضرع مى‏كنند باشد كه آنها را به دنيا باز گرداند تا اعمال نيكو انجام دهند.

هرگز! اين پاسخ خداست به آنها. خداى تعالى سوگند مى‏خورد كه جهنم را از پريان و آدميان پر كند. از اين جهت آنها را در آزادى كامل رها كرده اگر خواهند بهشت را اختيار كنند ولى از خوارى و بيچارگى اين وضع چگونه رهايى توانند، هنگامى كه مجرمان از كردار خود پشيمان مى‏شوند؟ رهايى از آن خوارى همانا به تضرع به درگاه اوست. بدين گونه قرآن مؤمنان به آيات خدا را محصور مى‏كند كه ايشان كسانى هستند كه چون آيات قرآن را بشنوند به سجده مى‏افتند و خدا را حمد و سپاس مى‏گويند.

پاداش اين گروه درجتى است كه وصف آن ممكن نيست. خدا دلهاى ايشان را به پاداش نيكو شادمان مى‏دارد.

از اين شمار كسى است كه خدا او را براى پيشوايى بر مى‏گزيند زيرا اينان به فرمان خدا راه مى‏نمايند و اگر بلايى در اين راه به آنها رسد صبر مى‏كنند، زيرا به آيات خدا يقين دارند.

شايد هدف مهم در اين سوره شناخت اين طايفه برگزيده باشد و به نظر من اين است محور اساسى اين سوره جز اين كه در اين جا يك بصيرت ديگرى است كه آيات اين سوره به ما عطا مى‏كنند. پاره‏اى از روى آرزوهاى باطل خود مى‏پندارند كه مؤمن و فاسق يكسانند هرگز. اين دو برابر نيستند. براى مؤمنان بهشتهاى پر نعمت است در حالى كه جايگاه فاسقان آتش است و آنها در آتش، جاودانه خواهند بود.

دليل فرق، در آخرت عذاب خداوند است كه در دنيا به فاسقان مى‏رسد، چون فقر، و