تفسیر هدایت

سیدمحمدتقی مدرسی

جلد 10 -صفحه : 391/ 199
نمايش فراداده

از ايمان و رهبرى دينى سخن مى‏گويد، سخن از خانواده را فراموش نمى‏نمايد. زيرا خانواده است كه مى‏تواند چنان انسان با ايمانى را تربيت كند.

در پايان اين درس قرآن تأكيد مى‏كند كه خانواده نظام فطرى است كه اسلام آن را تزكيه و تأكيد مى‏كند. و فقط نظامى اعتبارى يا قانونى نيست. به تعبير ديگر طريق قانون يا آنچه در لغت حقوق دانان اتفاق يا عقد اجتماعى خوانده مى‏شود قادر به الغاء خانواده نيست. زيرا خانواده از حقايق فطرى است همسر انسان نه مادر او مى‏شود و نه خواهرش.

بنا بر اين اسلام اين عادت جاهلى را كه مى‏گفت انسان مى‏تواند با زنش همان معامله را بكند كه با مادر و خواهر خود مى‏كند و به مجرد اين كه بگويد تو نسبت به من چون پشت مادر منى يا چون پشت خواهر منى يا اين كه فرزند شخص ديگرى را فرزند خود بداند به صرف اين كه او را تربيت كرده است- اگر چه او را از سر راه برداشته باشد- قرآن مى‏گويد چنين كسى فرزند او نمى‏شود. آرى، مى‏توان او را برادر دينى يا از اموالى خود به حساب آوريد ولى فرزند شما نمى‏شوند.

شايد تأكيد قرآن بر اين امر اين است كه مى‏خواهد براى خانواده حدودى معين كند و اعتبار حقيقى آن را به او بدهد. خانواده مركب است از مادر و پدر و فرزندان بايد اين تركيب برجاى ماند و حرمت آن حفظ شود.

شرح آيات:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- به نام خداى بخشاينده مهربان.»

گفتيم كه «بسم اللَّه» را در هر سوره معانى دقيقى است كه به موضوع همان سوره بستگى دارد. از چيزهايى كه اين نظريه را تأييد مى‏كند اين است كه در هر سوره به صورتى مستقل نازل شده است. در اين جا معنى آن چنين است كه به نام خدا راه خود را آغاز كن و بر او توكل نماى و به نام او وارد مرحله مبارزه شو و در برابر فشارها تسليم مشو به اغراء اهل باطل گوش فرا مده و به نام خدا خانواده‏اى صالح بنيان بگذار.