است كه نجساند بلكه گفته است كه وضو نمىتوان ساخت از سؤر ايشان، و اين دلالت بر نجاست ندارد چنانكه خواهد آمد در جاهاى ديگر كه خواهد گفت وضو نمىتوان ساخت، مع هذا پاك مىداند مثل غساله حمام، و جنب، و ازاله نجاست و ساير آن چه خواهد آمد، و در سؤر يهود و نصارى خلافى كردهاند، اكثر علماى ما سؤر اينها را نجس مىدانند و بعضى پاك و احاديث خواهد آمد.
(و ماء الحمّام سبيله سبيل الماء الجارى اذا كانت له مادّة)(1)
و آب حمام حكم آب روان دارد اگر او را ماده باشد. بدان كه در حديث صحيح از حضرت امام جعفر صادق (صلوات الله عليه) وارد شده است كه آب حمام بمنزله آب روانست.
و در حديث صحيح از صفوان، از منصور، از بكر بن حبيب، از حضرت امام محمد باقر (صلوات الله عليه) وارد شده است كه باكى نيست به آب حمام هر گاه ماده داشته باشد، و اگر چه بكر بن حبيب را توثيق نكردهاند، و مذمت نكردهاند اما چون حديث در كتاب صفوان بوده است، و اجماع عصابه على تصحيح ما يصح عنه بوده است، بنا بر اين اصحاب جميعا به آن عمل نمودهاند، و بعضى از متأخرين كه متفطن به اين معنى نشدهاند بحث بر علما كردهاند كه چرا باين حديث عمل كردهاند. با آن كه مؤيد اين حديث است احاديث ديگر مجملا خلافى نيست در آن چه صدوق گفته است، و ليكن خلافست كه آيا ماده شرط است كه كر باشد يا نه، محقّق ذكر كرده است كه در كار نيست كريّت ماده، و اكثر برآنند كه شرط است و اگر نه فايده نخواهد داشت. و مراد از آب حمام آب كم از كريست كه در حوضهاى صغير مىباشد، يا در حوض بزرگ تا كر نشده باشد، و در حال آمدن از ماده اگر حوضهاى صغار نجس باشد پاك مىشود، و اگر كسى ازاله نجاست از آن بكند پاك مىشود، و از اين بابست هر گاه آب خزينه را بقلتين سر دهند پس اگر خزينه يك آب كر داشته باشد، و متصل بيايد تا تمام بقلتين