باشد به قرائت يا بيشتر در حفظ داشته باشد يا قرائت را بهتر خواند بانكه رعايت وقوف و صفات حروف را بهتر كند و بعضى گفته‏اند كه مراد از اقر اعلم است چون در زمان حضرات سيّد المرسلين و ائمه طاهرين (صلوات اللَّه عليهم) علم منحصر بود در علم قرآن و اين احتمال بعيد است چنانكه خواهد آمد و محتمل است كه مراد از اقرء كسى باشد كه بيكى ازين صفات موصوف باشد و اين احتمال بعيد نيست و ليكن در صورت تعارض مشكل است و ديگر حضرت فرمودند كه اذان مى‏گويند از جهة شما خوبان شما يا كسى كه خوبتر باشد و اقل مرتبه خوبى عدالت است تا اعتماد بر او توان كرد در دخول وقت در بعضى از صور و در حديث ديگر از آن حضرت (صلوات اللَّه عليه) منقولست كه اذان مى‏گويد از جهة شما هر كه فصيح‏تر باشد بانكه حروف را از مخارج گويد با رعايت صفات حروف.

هر كه يك سال در شهرى از شهرهاى مسلمانان اذان بگويد

(و قال رسول اللَّه (صلّى الله عليه وآله وسلّم) من اذّن فى مصر من امصار المسلمين سنة وجبت له الجنّة)(1)

بسند صحيح منقولست از آن حضرت (صلّى الله عليه وآله وسلّم) كه هر كه يك سال در شهرى از شهرهاى مسلمانان اذان بگويد بهشت او را واجب شود و ظاهرا مراد ازين اذان اذان اعلام است نه اذانى كه آهسته گويد.

حق سبحانه و تعالى مى‏آمرزد مؤذّن را آن مقدار كه چشم او كار كند

(و قال ابو جعفر (صلوات اللَّه عليه) المؤذّن يغفر اللَّه له مدّ بصره و مدّ صوته فى السّماء و يصدّقه كلّ رطب و يابس يسمعه و له من كلّ من يصلّى معه فى مسجده سهم و له من كلّ من يصلّى بصوته حسنة)(2)

و كالصحيح منقولست از حضرت امام محمد باقر (صلوات اللَّه عليه) كه فرمودند كه حق سبحانه و تعالى مى‏آمرزد مؤذّن را آن مقدار كه چشم او كار كند و آن مقدار كه آواز او به جانب آسمان برود و تصديق مى‏كنند مؤذّن را هر تر و خشكى كه‏