اندیشه سیاسی محقق حلی

روح الله شریعتی

نسخه متنی -صفحه : 348/ 213
نمايش فراداده

كسى براى كمك به حريف وى به جنگ نيايد وفا به اين وعده واجب است. البته چنان‏چه خود اين عهد را وفا نكرد مىتوان به كمك جنگ‏جوى مسلمان شتافت:

المشرك اذا طلب المبارزة ولم يشترط، جاز معونة قرنه؛ فإن شرط أن لا يقاتله غيره وجب الوفاء له1.

6 ـ آمادگى نيروهاى نظامى كشور

آمادگى نيروهاى مسلمان يكى از ضرورىترين مسائل دفاعى و امنيتى است. كشورى كه همواره خطر نيروهاى دشمن وى را تهديد مىكند بايد هميشه آماده باشد، زيرا اگر دشمن با نيروهاى قوى و آماده مواجه شود عقب‏نشينى كرده شكست مىخورد. به اعتقاد محقق، نيروهايى كه در حال آماده‏باش براى جنگ به سر مىبرند هزينه زندگى آنان بايد از بيت‏المال تأمين شود و حتى اگر قبل از اخذ حقوق خود بميرند خانواده آنان مىتوانند آن را مطالبه كنند.

عقودى كه در فقه مورد بررسى قرار مىگيرد عبارت از سبق و رمايه است كه از اهداف مهم اين دو عقد آمادگى افراد براى جنگ مىباشد. سبق به معناى مسابقه دادن و رمايه به معناى تيراندازى است. محقق در فايده اين دو مىگويد:

فائدتهما بعث العزم على الاستعداد للقتال والهداية للمارسة النضال2؛

فايده آن دو برانگيختن عزم و آمادگى براى جنگ و راهنمايى بر استمرار جنگ است.

از آن‏جا كه مهم‏ترين كاربرد تيراندازى و اسب‏سوارى در جنگ است مىتوان جواز اين عقود را به سبب آمادگى نيروها براى جنگ دانست. مسابقه معمولاً بين دو يا چند نفر همراه با تعيين مالى براىجايزه برگزارمىشود، جايزه را مىتوانند هر يك از طرفين يا فرد ثالثى تعهد كند. به اعتقاد محقق، حاكم نيز

1. همان، ص237.

2. همان، ص462.