اندیشه سیاسی محقق حلی

به نگارش به احاديثى از امام صادق عليه السلام استناد مىكند كه فرموده‏اند:

اُكتبوا فانّكم لاتحفظون حتى تكتبوا؛

بنويسيد چون به‏خاطر نمىسپاريد تا اين‏كه بنويسيد.

ايشان هم‏چنين به مفضّل فرموده‏اند:

اُكتب و بَثِّ كتبك فى اخوانك فانّه يأتى على الناس زمان لايأنسون الا بالكتب؛

بنويس و نوشته‏ات را بين برادران مسلمانت پخش كن، هر آينه زمانى بر مردم فرا رسد كه فقط با كتب اُنس دارند.

محقق مىگويد:

دوست داشتم مجموعه‏اى به نگارش درآورم كه مشتمل باشد بر مسائل اصلى، مبادى ادله، نظرات مختلف از فقيهان بزرگ در آن زمينه و نظرى كه [فقيهان مذكور] بر آن پافشارى نموده‏اند و هم‏چنين ذكر فروعات هر مسئله تا اندازه‏اى كه بتوان با دليل منطقى حكم آن را ثابت كرد. ولى حوادث روزگار و مشكلات مرا از اين آرزو و هدف دور داشت تا اين‏كه توفيق حاصل شد و كتاب شرايع را به صورت مختصرى به نام مختصرالنافع نگاشتم. ولى اختصار آن باعث مشتبه شدن بسيارى از معانى و مقاصد آن شد، اين مشكل مرا به فكر فرو برد تا شرحى مشتمل بر مسائل و ادله آن‏ها و نظرات ديگر در آن زمينه، به نگارش درآورم...1.

محقق حلّى آثار و تأليفات عديده‏اى در علوم مختلف؛ مانند فقه، اصول، كلام، منطق و رجال نوشته است، علاوه بر اين اشعارى نيز از ايشان به يادگار مانده است. در اين‏جا تأليفات اين دانشمند بزرگ را با توجه به موضوع آن‏ها به تفصيل بيان مىكنيم:

1. جعفربن حسن، محقق حلّى، المعتبر فى شرح المختصر، ج1، ص19.