گفتهاند.
تنها كتابى كه از محقق در اينباره برجا مانده تلخيص الفهرست است. ايشان در اين كتاب چنانكه از نامش پيدا است، كتاب «الفهرست» شيخ طوسى را خلاصه كرده است؛ بدين صورت كه به نام مؤلفان اكتفا نموده و تأليفات آنان و سندهاى انتساب كتاب به مؤلف را حذف كرده است. البته اسامى مؤلفان را علاوه بر ترتيب الفبايى حرف اوّل كه در الفهرست شيخ موجود است، منظمتر كرده؛ بدين معنا كه اسامى را در حرف دوم به بعد نيز مرتب كرده و به دنبال اسامى، القاب و كنيهها را آورده است1.
چنانكه از آثار محقق حلّى مشخص مىشود ايشان اديبى توانا و نويسندهاى كمنظير بودهاند. كتاب شرايع را با جملاتى شيوا و رسا به گونهاى كه هيچ خللى در مطالب آن وارد نشود، تأليف كرده است، همچنين كتاب مختصر النافع را كه در عين اختصار، عباراتى سليس وروان دارد، نگاشته است.ابن داود رجالى معروف در توصيف سخنورى و نثر محقق مىگويد:
كان السن اهل زمانه؛
محقق حلّى در فصاحت و بلاغت سرآمد اهل زمانش بود.
علاوه بر نثرى كه در كتابهاى ايشان وجود دارد در برخى از مراسلاتى كه با پدر و يا شاگردشان، شيخ محفوظبن وشاح و ديگران داشتهاند از عباراتى زيبا و مسجع استفاده كردهاند. بهعلاوه اشعارى نيز در اين مراسلات وجود دارد كه نشان از مهارت و استادى محقق در شعر است. ايشان در تعريف و توصيف شعر
1. شيخ آقابزرگ تهرانى، الذريعة، ج4، ص 425.