اندیشه سیاسی محقق حلی

روح الله شریعتی

نسخه متنی -صفحه : 348/ 47
نمايش فراداده

مىنويسد: ''محقق كركى در وصف محقق حلّى گفته است [كه] اعلم اساتيد محقق در فقه اهل‏بيت، محمدبن نما حلّى و اجلّ اساتيد او ابن‏ادريس حلّى است``. ظاهراً مقصود محقق كركى اين است كه اجل اساتيد ابن‏نما، ابن‏ادريس است، زيرا ابن‏ادريس در سال 598 هجرى و محقق در 676 هجرى درگذشته است. قطعاً محقق حوزه درس ابن‏ادريس را درك نكرده است. در ريحانة الادب مىنويسد: محقق حلّى شاگرد جد و پدر خودش و سيدفخاربن معد موسوى و ابن‏زهره بوده است. اين نيز اشتباه است، زيرا محقق ابن‏زهره را كه در سال 585 هجرى درگذشته است درك نكرده است. بعيد نيست كه پدر محقق شاگرد ابن‏زهره بوده است، او استاد علامه حلّى است كه بعداً خواهد آمد. در فقه كسى را بر او مقدم نمىشمارند، در اصطلاح فقها، هرگاه محقق به‏طور مطلق گفته شود، مقصود همين شخص بزرگوار است. فيلسوف و رياضىدان بزرگ، خواجه نصيرالدين طوسى با او در حلّه ملاقات كرده و در جلسه درس فقهش حضور يافته است. كتاب‏هاى محقق مخصوصاً كتاب شرايع، در ميان طلاب يك كتاب درسى بوده و هست و فقهاى زيادى كتب محقق را شرح كرده يا حاشيه بر آن‏ها نوشته‏اند1.

مقام علمى محقق انكارناپذير است و مىتوان به‏طور خلاصه گفت آن‏چه او را در آسمان فقاهت سرافراز داشته تحقيقات و تأليفات علمى ايشان و تربيت شاگردان ممتاز و مبرز است.

وفات وي

محقق بيش از سى سال عهده‏دار مقام والاى مرجعيت شيعه بود و در اين مدت به گفته علامه حلّى با فضيلت‏ترين فقيه زمان خود به شمار مىرفت. وى بيش‏ترِ عمر پربركت خويش را به تدريس و تأليف صرف كرد و به تربيت

1. مرتضى مطهرى، آشنايى با علوم اسلامى، ص68.