آل ياسين
جلد: 2
نويسنده: علي رفيعي
شماره مقاله:486
آلِ ياسين، يا اِل ياسين، اصطلاحي بر گرفته از آيه‌اي که يک‌بار (امّا نه دقيقاً به
اين شکل) در قرآن مجيد به کار رفته است: «سَلامٌ عَلي اِلْ‌ياسينَ»
(صافّات/37/130). قاريان و مفسّران اين واژه را به چند گونه خوانده‌اند. عام?
قرّاءِ مکّه و بصره و کوفه آن را الياسين (به کسر الف) و عامّ? قرّاءِ مدينه آل
ياسين قرائت کرده‌اند (طبري 23/61). 1. ال ياسين به دو مفهوم گرفته شده است: الف ـ
الياسين، واژه‌اي و تلفظي ديگر از الياس است، مانند ميکال و ميکائيل و ميکائين و
سيناء و سينين. به گفت? ابن جنّي، اين‌گونه تلفظ در ميان اعراب رايج بوده است
(قرطبي، 5/120). بنابراين، ال ياسين همان الياس است و درود خداوند نيز بر خود اوست
(طبري، همانجا)؛ ب ـ ال ياسين، به گفت? زجّاج جمع الياس است و ياءِ نسبت در آن حذف
شده است و مقصود از آن خود الياس و پيروان اوست (طبري، 5/81؛ مجلسي، 13/392)؛ 2.
آلِ‌ياسين که مرکب از دو واژ? آل و ياسين است و به سه مفهوم گرفته شده است: الف ـ
ياسين پدر الياس است (زمخشري، 3/352) و آل، خاندان ياسين که مقصود خود الياس است
(بيضاوي، 2/299)؛ ب ـ ياسين (يس) نام سوره يا قرآن است و آل‌ياسين اهل قرآن و
مؤمنان به کتاب خداست (طبرسي، 5/82؛ فخر رازي، 26/162)؛ ج ـ ياسين نام حضرت محمد(ص)
و آل، خاندان اوست (طبرسي، 5/82). ابن عباس گويد: ما آل محمّد آل ياسينيم (سيوطي،
5/286) که آل محمّد در قول ابن‌عباس در معني اعم به کار رفته است؛ و نيز از حضرت
علي(ع) با اسنادش نقل شده است که فرمود در آي? «سلام علي آل ياسين»، ياسين محمّد(ص)
و ما آل ياسينيم (حسکاني، 2/109-112؛ طباطبايي، 17/159).
مآخذ: بيضاوي، عبداللـه‌بن عمر، انوارالتنزيل، مصر، 1388ق؛ حسکاني، عبيداللـه،
شواهد تنزيل، به کوشش محمدباقر محمودي، بيروت، 1393ق؛ زمخشري، جاراللـه، الکشاف،
بيروت، دارالمعرفه؛ سيوطي، جلال‌الدين، الدّرّالمنثور، قم، 1404ق؛ طباطبايي،
محمدحسين، الميزان، بيروت، 1973م؛ طبرسي، فضل‌بن حسن، مجمع البيان، بيروت، مکتبه
الحياه؛ طبري، محمدبن جرير، تفسير، بيروت، داراحياء التراث العربي؛ قرطبي، محمدبن
احمد، الجامع لاحکام القرآن، به کوشش محمد محمد حسنين، بيروت، دارالحياء التراث
العربي، 15/119؛ مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، 1403ق، 13/393.
علي رفيعي