لطفا منتظر باشید ...
شماره مقاله:487
آلِ يَعْقوب، عنواني که در قرآن کريم دوبار دربار? يعقوب پيامبر (اسرائيل) به کار
رفته است، بدين‌گونه: «تعبير خواب تو اين است که خدا تو را بر خواهد گزيد و تأويل
رويدادها خواهد آموخت و نعمت خود را بر تو و آل يعقوب تمام خواهد کرد چنانکه آن را
از پيش بر پدران تو ابراهيم و اسحاق تمام کرد. همانا پروردگار تو دانا و فرزانه
است» (يوسف/12/6)؛ «خدايا مرا از نزد خويش فرزندي ببخش که از من و آل يعقوب ميراث
برد، و او را اي پروردگار من پسنديده گردان» (مريم/19/5، 6).
اين عنوان ويژ? قرآن است و در کتابهاي عهدين چنين تعبيري نيست. مفسران قرآن در
اينکه منظور از آل يعقوب چه کساني هستند آراء گوناگون دارند. برخي گفته‌اند مقصود
هم? افراد منسوب به يعقوبند که بنابر آي? اول، خدا نعمت خود را بر آنان تمام کرده
است چه آنان که از نسل وي بودند و چه آنان که چنين نبودند (زمخشري، 2/445). برخي
مقصود از آن را 12 پسر يعقوب (يوسف و برادرانش) دانسته‌اند (طبرسي، 5/210). پاره‌اي
از مفسران گفته‌اند آل يعقوب عبارتند از يعقوب و همسر و 11 پسرش که يوسف آنها را در
خواب به هيأت خورشيد، ماه و ستارگان ديده بود (طباطبايي، 12/82). گفت? ديگر اين است
که مقصود از «يعقوب» در اين عنوان، يعقوب پيامبر (اسرائيل) نيست، بلکه مقصود يعقوب
بن ماتان برادر عمران بن ماتان پدر مريم است (قرطبي، 6/82).
در صورتي که مقصود از آل يعقوب هم? افراد منسوب به يعقوب پيامبر (اسرائيل) باشد،
معروف‌ترين افراد آل يعقوب که هم? آنها به مقام نبوت رسيده‌اند و برخي مقام
فرمانروايي نيز داشته‌اند، اينانند: يعقوب، يوسف، موسي، هارون، شعيب، داوود،
سليمان، اسباط، زکريا، يحيي و عيسي. مريم بنت عمران، مادر عيسي نيز از آل يعقوب
است.
مآخذ: زمخشري، جاراللـه، الکشاف، بيروت، دارالمعرفه؛ طباطبايي، محمدحسين، الميزان،
قم، 1391ق، 11/84؛ طبرسي، فضل بن حسن، مجمع البيان، تهران، 1390ق؛ قرطبي، محمدبن
احمد، الجامع لاحکام القرآن، بيروت، 1965م.
محمد مجتهد شبستري
