ابراهيم بن عمادجلد: 2نويسنده: محمد حسن سمسار
شماره مقاله:657
اِبْراهيمِبْنِ عِماد، يا ميرابراهيم سيفي حسني قزويني ملقب به شمسالنّهار، از
نستعليقنويسان معروف ايران در سد? 11ق/17م. او خوشنويسي را از پدرش ميرعماد، که
سرآمد نستعليقنويسان عهد خويش بود، فرا گرفت (ايراني، 124). وي احتمالاً در
1008ق/1599م همراه پدر به اصفهان رفت و در کتابخان? عبدارّشيد ديلمي معروف به
رشيدا، خواهرزاد? مير به کتابت پرداخت (حبيب، 184). پس از کشته شدن مير به سال
1024ق/1615م، ابراهيم از بيم شاه عباس چندي در اصفهان پنهان زيست (سنگلاخ، شرح حال
ميرعماد) و سپس به مشهد رفت و در آنجا اقامت گزيد. ابراهيم در مشهد مورد توجه هنر
دوستان قرار گرفت و شهرتي روزافزون يافت و 14 سال در آن شهر زيست. پس از مرگ شاه
عباس در 1038ق/1629م به زادگاهش قزوين بازگشت و به کتابت و آموزش خوشنويسي پرداخت
(ايراني، همانجا). در شمار آثار خوشنويسي وي نسخههايي از ديوانها و برگزيد? شعرهاي
شاعران و عارفاني چون نجمالدين کبري، رکنالدين قبايي، خواجه بدخشي، حکيم جوهري،
فريدالدين دهلوي، ميرعتيقي سمرقندي و سراجالدين بلخي ديده شده است (سنگلاخ، شرح
حال ميرابراهيم).
وي «رنگهنويسي» ميکرده و شعر نيز ميسروده است (همانجا). به گفت? سنگلاخ اشعار
بسياري از قطعههاي خط خوش منسوب به وي از سرودههاي خود او بوده است.
تذکرهنويسانِ خط، ميرابراهيم را به داشتن منشهاي نيکو، آدابداني، پرهيزگاري و
خوشبياني ستودهاند. وي در 53 سالگي در زادگاه خويش قزوين درگشت (سنگلاخ) و در
همانجا به خاک سپرده شد.
مآخذ: ايراني، عبدالمحمد، پيدايش خط و خطاطان، مصر، 1345ق/1927م؛ حبيب اصفهاني، خط
و خطاطان، قسطنطنيه، 1306ق؛ سپهر، هدايتاللـه خانلسانالملک، تذکر? خوشنويسان،
تهران، صص 92، 93؛ سنگلاخ، محمدعلي قوچاني، تذکرهالخطاطين، تبريز، 1878م، ج 2،
(شرح حال ميرعماد و ميرابراهيم).
محمدحسن سمسار