الآيات البيناتجلد: 2نويسنده: سيد علي آل داود
شماره مقاله:541
الا¸ياتُ البَيْنات، عنوانى براي كتابهايى چند در موضوعات گوناگون كه
دانشوران مسلمان تأليف كردهاند. برخى از محققان كه زير اين عنوان كتاب
نوشتهاند بدين شرحند: 1. آل كاشفالغطاء، شيخ محمدحسين بن شيخ على نجفى
(1295-1373ق/1878-1954م). نام كامل كتاب او الا¸يات البينات فى قمع البدع
و الضلالات و در چهار باب است: المواكب الحسينية، نقض فتاوي الوهابية، رد
الطبيعية، خرافات البابية. اين كتاب در 1345ق/1926م در نجف به چاپ رسيده
است؛ 2. آلوسى، ابوالبركات نعمان خيرالدين (1252-1317ق/1836- 1899م). نام
كامل كتاب او الا¸يات البينات فى عدم سماع الاموات عند الحنفيةوالسادات
استكهدر ليدنبهچاپرسيدهاست؛ 3.استرابادي، عبدالوحيد بن نعمت الله بن
يحيى جيلانى؛ 4. انصاري، محمد. كتاب او در قاهره چاپ شده است؛ 5. حسينى،
سيد شجاع بن على. كتاب او در زمينةدانشكلام اسلامىاست و الا¸ياتالبيناتالمبينة
للعقائدالصحيحة نام دارد و به الهدي الى طريق الصواب نيز مشهور است؛ 6.
حسينى، شيخ ابوبكر بن محمد بن على بن خلف معروف به «حداد». او كتاب خود
را به سال 1342ق/1924م در رد كتاب هداية القراء و المقرئين نوشتة شيخ خليل
جناينى نگاشته است؛ 7. حورانى، ابراهيم. كتابش الا¸يات البينات فى غرائب
الارض و السموات نام دارد و در بيروت در 1300ق/1883م به چاپ رسيده است.
اين كتاب را شيخ محمد بن ملا آقاي قزوينى به فارسى برگردانده و نام غرائب
زمين و آسمان بر آن نهاده است. ذكاءالملك فروغى نيز مطالبى بر ترجمة فارسى
آن افزوده است. نسخة خطى اين ترجمه در مجموعة الهيات كتابخانة مركزي
دانشگاه تهران نگهداري مىشود؛ 8. رازي، فخرالدين محمدبن عمر (543
-606ق/1148- 1209م)؛ 9. زنجى، سيدمحمد محسن بن محمد حسين (د 1325ق/1907م)؛
10. صالحى،عبدالله محمدبن يوسفبن نورالدين على دمشقى مصري (د 942ق/
1535م). يك نسخة خطى از كتاب او در دارالكتب مصر موجود است؛ 11. عبادي، شهابالدين
احمدبن قاسم صباغ (د 992ق/1584م). اثر او الا¸يات البينات على اندفاع
اوفساد ما وقفت عليه مما اورد على جمع الجوامع و شرحه للامام المحلى من
الاعتراضات نام دارد و در دفاع از جمع الجوامع تاج الدين سبكى در فن اصول
است. اين كتاب به سال 1289ق/1872م در بولاق چاپ شده است. نسخههاي خطى
آن در كتابخانة آستان قدس رضوي و دارالكتب و ازهرية مصر موجود است؛ 12. فوزي
الحكيم، محمود. نام كامل كتابش الا¸يات البينات فى مشابهة النباتات
بالحيوانات است و در 1305ق/1888م در قاهره به چاپ رسيده است؛ 13. محمدبن
عمر بن دحيه، مجدالدين ابوالخطاب عمربن حسين بن على ظاهري (د 633ق/
1236م)؛ 14. مذاق هندي، نواب احمدحسين. او از دانشوران شيعى معاصر است و
كتابش در 1339ق/ 1921م به چاپ رسيده؛ 15. مرعشى شهرستانى، حاج محمد حسين
ابن امير محمد على حسينى (1255- 1315ق/1839-1897م). كتاب او به فارسى و در
اثبات پروردگار و رد بر نظريههاي طبيعت گرايان است. اين كتاب يك مقدمه،
پنج باب و يك خاتمه دارد و در 1299ق/1882م در ايران و يك بار نيز در لاهور
به چاپ رسيده است. يك نسخة خطى آن در كتابخانة آستان قدس رضوي موجود است؛
16. نجفى، يوسف بن احمد بن يوسف گيلانى. كتاب او به الا¸يات البينات او
بيان الا¸يات بالزبرو البينات و به پارسى است. اين كتاب مشتمل بر استخراج
اسامى چهارده معصوم(ع) از شصت آية قرآن كريم است و در 1331ق/1913م در رشت
به چاپ رسيده است؛ 17. ندي احمدبك (د 1294ق/ 1877م). كتاب او الا¸يات
البينات فى علم النباتات نام دارد و در دانش گياه شناسى است و در 1283ق/
1866م در بولاق چاپ شده است.
مآخذ: آقابزرگ، الذريعة، 1/46-47، 26/17؛ ازهريه، فهرست، 1365ق، 1/54، 2/1-2،
54؛ الهيات تهران، خطى، 1/97؛ تيموريه، فهرست، 1/154، 272، 4/3، 147؛ حاج
خليفه، كشف الظنون، استانبول، 1941م، 1/204؛ دارالكتب المصرية، خطى، 6/81؛
سركيس، معجم المطبوعات، 1346ق، 1/208، 403، 803؛ فنديك، ادوارد، اكتفاء القنوع،
مصر، 1896م، ص 447، 450-451؛ مشار، چاپى عربى، ص 6؛ همو، چاپى فارسى، ص
129؛ مشهد، 2، خطى، 2/571؛ منزوي، خطى، 1349ش، 2/869؛ نيز:
GAL, S, II/105, 441, 452, 545, 771, 781, 802, 923, 961.
سيدعلى آلداود (ز) تايپ مجدد - 19/3/77 (ز) ن 1- 27/3/77