ابن طوير

جلد: 4

نويسنده: رضا انزايي نژاد

شماره مقاله:1443

اِبْن ِ طُوَيْر، ابومحمد عبدالسلام بن حسن قيصرانى (525 - 617ق /1131-1220م )، تاريخ نگار مشهور و از صاحب منصبان عالى رتبة اواخر عهد فاطميان مصر. از زندگانى او اطلاع زيادي در دست نيست . ابن دقماق (ص 12) در شرح كوي دارالانماطى مى نويسد: «اين كوي از قديم ترين كويهاي مصر است و بسياري از بزرگان از آن جمله ابن طوير در آنجا سكنى داشته اند». ابن طوير در روزگار صلاح الدين ايوبى مى زيست و تاريخى به نام نزهة المقْلَتين فى اخبار الدولتين تأليف كرد ( 2 EI). اين كتاب كه قلقشندي (2/100) آن را تاريخ الدولة الفاطمية ناميده ، از ميان رفته است ، ولى بسياري از مورخان از جمله مقريزي و ابوالمحاسن و نيز خود قلقشندي همواره از او نقل قول مى كنند. اهميت تاريخ ابن طوير و وسعت مطالب آن به خصوص از روايات قلقشندي معلوم مى شود كه پيوسته به ابن طويراستناد جسته است (نك: 1/103، 2/103، 115، 3/476، 518). اين نكته نيز كه ابن خلدون در نوشتن تاريخ خود كتاب ابن طوير را اساس تأليف خويش قرار داده است ، اهميت آن را روشن تر مى سازد. ابن خلدون مى نويسد: اخبار فاطميان را از كتاب ابن اثير و تاريخ دولت فاطميان تأليف ابن طوير و اندكى هم از نوشتة ابن المسيحى برگرفته ام (4/174).

مآخذ

ابن خلدون ، العبر؛ ابن دقماق ، ابراهيم ، الانتصار لواسطة عقد الامصار، بولاق ، 1314ق /1896م ؛ قلقشندي ، احمد، صبح الاعشى ، قاهره ، 1383ق / 1963م ؛ نيز:

. 2 EI

رضا انزابى نژاد