دائرة المعارف بزرگ اسلامی

ابوجعفر بن حبش
جلد: 5
نويسنده: ابوالحسن ديانت     
شماره مقاله:2036

اَبوجَعْفَرْبْنِ حَبَش، ابوجعفر عبداللـه بن احمد بن عبداللـه بن حبش (حُبيش)، ستاره‌شناس و سازند? آلات نجومي. از زندگي، تاريخ تولد و وفات او اطلاعي در دست نيست. قراين امر و نيز بعضي نوشته‌ها نشان مي‌دهد که وي به احتمال زياد پسر احمدبن عبداللـه مروزي، ستاره‌شناس، معروف به حبش حاسب بوده است (سارتن، 1/656؛ قس: ابن نديم، 275؛ قفطي، 396؛ ابن طاووس، 205). باتوجه به اينکه حبش حاسب پس از 250ق/864م، در 100 سالگي درگذشته، مي‌توان گفت که ابوجعفر از دانشمندان سد? 3ق/9م بوده است (سارتن، همانجا؛ قس: زوتر، 27-28).
وي کتابي دربار? اسطرلاب داشته که ابن نديم و قفطي (همانجاها) از آن با عنوان الاسطرلاب المسطح ياد کرده‌اند، اما در نسخه‌اي از آن که جزو مجموعه‌اي در پاريس نگهداري مي‌شود، نام کتاب عمل الاسطرلاب المُبطَخ ذکر شده است (دوسلان، 430, 432).
مآخذ: ابن طاووس، علي بن موسي، فرج المهموم في تاريخ علماء النجوم، قم، 1363ش؛ ابن نديم، الفهرست؛ سارتن، جورج، مقدمه بر تاريخ علم، ترجم? غلامحسين صدري افار، تهران، 1353ش؛ قفطي، علي بن يوسف، تاريخ الحکماء، به کوشش يوليوس ليپرت، لايپزيک، 1903م؛ نيز:
De Slane; Suter, Heinrich, Die Mathematiker und Astronomen der Araber und ihre Werke, Leipzig, 1900.
ابوالحسن ديانت