باندونگ
جلد: 11
نويسنده:
شماره مقاله:4424
بانْدونْگ، سومين شهر بزرگ اندونزي (پس از جاكارتا و سورابايا) و مركز ايالت
جاوة غربى كه به سبب كنفرانس معروفى كه در 1955م/1334ش در آن برگذار
شده، شهرت بين‌المللى يافته است.
باندونگ در جزيرة جاوه و در دامنة شمالى فلات پرينگر در ارتفاع 730 متري از
سطح دريا و در حدود 180 كيلومتري جنوب شرقى جاكارتا قرار دارد («دائرةالمعارف
بين‌المللى...6»). در اطراف شهر كوههاي آتش‌فشانى فراوانى وجود دارد كه
ارتفاع آنها تا حدود 600 ،2متر مى‌رسد. رودخانة تژيكاپوندونگ7 آن را به دو
قسمت تقسيم كرده است. در زمينهاي مسطح اطراف شهر مزارع برنج، و در دامنة
كوههاي مجاور آن اراضى وسيعى زير كشت چاي و چين چونا (درختى كه از آن
گنه گنه به دست مى‌آيد) مشاهده مى‌شود. باندونگ شهري جديد با خيابانهاي
منظم و وسيع و پاركهاي سرسبز متعدد است. در دو طرف خيابانهاي آن ساختمانها و
مهمانخانه‌هاي بزرگ از نوع اروپايى به چشم مى‌خورد ( بريتانيكا)كه نسبت به
شهرهاي ديگر اندونزي از سطح زندگى و رفاه عالى‌تري برخوردار است. آب و
هواي باندونگ معتدل است و به علت قرار گرفتن در ارتفاع، روي هم رفته
حدود 4 تا 5 سانتى‌گراد خنك‌تر از جاكارتاست. دماي متوسط شهر 22، متوسط حداكثر
دما 34 و متوسط حداقل آن 18 سانتى‌گراد است. مقدار باران سالانة آن 900
،1ميلى‌متر است («دائرةالمعارف ايتاليا8»). بزرگ - راههاي عمدة جاوه از
باندونگ به همه طرف، مخصوصاً به جاكارتا و جاوة شرقى و سواحل، كشيده شده،
و همراه راه‌آهن شمال - جنوب، شهر را در دسترس قرار مى‌دهد. فرودگاه آن در
حاشية غربى شهر قرار دارد. مجموع اين عوامل باندونگ را به صورت يك مركز
مهم جهانگردي و نيز رفاهى براي افراد سالخورده درآورده است («دائرةالمعارف
بين‌المللى»).
جمعيت باندونگ در 1930م، 167 هزار نفر بوده و در 1968م به 695 ،148 ،1نفر
رسيده است (هاردجونو، .(129 در 1980م جمعيت آن 637 ،462 ،1نفر ( بريتانيكا)و
در 1990م/1369ش به 122 ،058 ،2نفر بالغ گرديده است ( آمريكانا)كه بيشتر
آنان مسلمانند ( دانشنامه...).در سالهاي پيش از جنگ جهانى دوم 12% جمعيت را
اروپاييان، و 10% را چينيها تشكيل مى‌دادند («دائرةالمعارف بين‌المللى»).
اعتبار عمدة شهر باندونگ به سبب مركزيت اداري و فرهنگى آن است، زيرا
وزارتخانه‌هاي جنگ و راه و ترابري اندونزي در اين شهر مستقرند (همانجا). بجز
آنها شمار بسياري مدرسة عالى، دانشگاه و مراكز فرهنگى و پژوهشى در اين شهر
وجود دارد كه مهم‌ترين آنها مؤسسة معروف فنى باندونگ است. اين مؤسسه در
1920م، در دورة استيلاي هلنديها، به صورت دانشكدة معماري و مهندسى تأسيس
شده، و امروزه دانشكده‌هاي علوم رياضى و طبيعى و نيز علوم كاربردي دانشگاه
ملى اندونزي را در خود جاي داده است. از ميان مؤسسات علمى ديگر باندونگ
مى‌توان انستيتو پاستور، مؤسسة نابينايان، موزة زمين‌شناسى و رصدخانة آن را
نام برد ( بريتانيكا).
مهم‌ترين صنايع باندونگ پارچه‌بافى و پس از آن توليد گنه‌گنه است. پيش از
جنگ دوم جهانى 80% گنه‌گنة جهان در اين شهر توليد مى‌شد ( دانشنامه).توليد
مواد كائوچويى آن نيز قابل توجه است.
از نظر تاريخى مركز اصلى باندونگ به صورت دهكده‌اي در قرن 17م در ساحل
رودخانة تژي تاروم4 بنا شد. در 1810م به دستور حاكم محلى هلندي، اين دهكده
به نقطة فعلى در ساحل تژيكاپوندونگ منتقل گرديد و در 1864م مركز جاوة غربى
شد و در 1906م به صورت شهر درآمد («دائرةالمعارف بين‌المللى»). باندونگ در
سالهاي جنگ جهانى دوم مركز دفاعى هلنديها و ارتش متفقين بود و در مة 1942/
دي 1321 به تصرف ژاپنيها در آمد .(WNGD) پس از جنگ به دنبال اعلام استقلال
اندونزي (اوت 1945)، باندونگ يكى از شهرهاي اين كشور به شمار آمد (
دانشنامه).
كنفرانس باندونگ كه باعث شهرت اين شهر در تاريخ روابط بين‌الملل شده است،
اجلاسى بود كه به ابتكار 5 كشور اندونزي، بيرمانى، سيلان (سريلانكا)، هند و
پاكستان از 28 فروردين تا 3 ارديبهشت 1334ش / 18 تا 24 آوريل 1955م در آنجا
تشكيل گرديد. كنفرانس باندونگ موجب شد كه كشورهاي آسيايى - افريقايى در
زمينة سياست بين المللى در سازمان ملل به صورت گروهى مؤثر درآيند و در
1340ش/1961م رسماً كشورهاي غير متعهد را به وجود آورند ( بريتانيكا).
مآخذ: دانشنامة جهان اسلام، تهران، 1373ش؛ نيز:
Americana, 1996; Britannica, 1986; Enciclopedia Italiana; Encyclopedia
International; GSE; Hardjono, J., Indonesia, Land and People, Djakarta, 1971;
WNGD.
محمدحسن گنجى