چنانكه از مجموع آيات مورد بحث بهخوبى استفاده مىشود، بسيارى از اقوام و ملل گذشته از جمله قوم ثمود بهعلت تكذيب پيامبران الهى گرفتار عذاب هلاكتبار شدهاند از آنجا كه آيات مذكور براى اثبات مدعاى ما بسيار روشن و واضح است از مراجعه بهتفاسير صرفنظر كرده و بههمين مقدار بسنده مىكنيم
و يا قوم هذه ناقة الله لكم ءاية فذروها تاكل فى ارض الله و لاتمسّوها بسوء فياخذكم عذاب قريب فعقروها فقال تمتعوا فى داركم ثلاثة ايام ذلك وعد غيرمكذوب118
ترجمه اى قوم من!، اين «ناقه» خداوند است كه براى شما نشانهاى است بگذاريد در زمين خدا بهچرا مشغول شود، هيچ گونه آزارى بهآن نرسانيد، كه عذاب خدا شما را خواهد گرفت اما آنها آن ناقه را از پاى درآوردند؛ و صالح بهآنها گفت مهلت شما تمام شد سه روز در خانههايتان بهرهمند گرديد؛ و بعد از آن؛ عذاب الهى فرا خواهد رسيد اين وعدهاى است كه دروغ نخواهد بود
چنانكه از ظاهر آيه شريفه بهدست مىآيد قوم ثمود موظف بودند كه حقوق ناقه را بشناسند و رعايت نمايند و بهآنها گفته شده بود، چنانچه متعرض ناقه شوند عذاب الهى آنها را در برخواهد گرفت، چون تعرض بهناقه تعرض بهخدا بود و متعرض بهخدا قطعاً هلاك مىشود اين مطلب علاوه براينكه در آيه فوق ذكر شده در آيات ديگر نيز يادآورى شده، كه آيات را بدون توضيح و تنها بههدف آشنايى با ميزان اهتمام آيات بهاين موضوع، متذكر مىشويم
قد جاءتكم بيّنة من ربكم هذه ناقة الله لكم ءاية فذروها تاكل فى ارض الله و لاتمسّوها بسوء فياخذكم عذاب اليم فعقروا الناقة و عتوا عن امر ربهم فاخذتهم الرجفة فاصبحوا فى دارهم جاثمين119
ترجمه دليل روشنى از طرف پروردگارتان براى شما آمده اين ناقه الهى براى شما معجزهاى است، او را بهحال خود واگذاريد كه در زمين خدا از علفهاى بيابان بخورد، و آن را آزار نرسانيد كه عذاب دردناكى شما را خواهد گرفت سپس ناقه را پى كردند و از فرمان پروردگارشان سرپيچيدند سرانجام زمينلرزه آنها را فراگرفت؛ و صبحگاهان تنها جسم بىجانشان در خانههايشان باقى مانده بود
و در آيه ديگرى با عوض كردن لحن و سياق عبارت بهرعايت حقوق ناقه توصيه مىفرمايد
قال هذه ناقة لها شرب و لكم شرب يوم معلوم و لاتمسّوها بسوءٍ فياخذكم عذاب يوم عظيم120
ترجمه گفت «اين ناقهاى است كه آيت الهى است براى او سهمى از آب قريه و براى شما سهم روز معينى است كمترين آزارى بهآن نرسانيد، كه عذاب روزى بزرگ شما را فراخواهد گرفت
و در آيه ديگر با اشاره بهحق ناقه چنين مىفرمايد
و نبّئهم انّ الماء قسمة بينهم كلّ شرب محتضر فنادوا صاحبهم فتعاطى فعقر فكيف كان عذابى و نذر121
ترجمه و بهآنها خبر ده كه آب قريه بايد در ميانشان تقسيم شود يك روز سهم ناقه، و يك روز براى آنها و هريك در نوبت خود بايد حاضر شوند آنها يكى از ياران خود را صدا زدند، او بهسراغ اين كار آمد و ناقه را پى كرد پس بنگريد عذاب و انذارهاى من چگونه بود!
در آيات مذكور چند نكته قابل ذكر است
الف تكذيب معجزه الهى كه براى صدق پيامبران آمده است تكذيب پيامبر و تكذيب خداوند است
ب تكذيب و انكار خداوند و آيات او عذاب سختى را بهدنبال خواهد داشت چنانكه در خصوص امتهاى پيشين اتفاق افتاده است
ج معجزات الهى همانند ناقه حق و حقوقى برآن قوم خواهند داشت و رعايت اين حقوق لازم و ضرورى است
د يكى از دلايل عذاب قوم ثمود مقابله با معجزه الهى صالحع يعنى ناقه بوده است
فكايّن من قرية اهلكناها و هى ظالمة فهى خاوية على عروشها و بئر معطلة و قصير مشيد122
ترجمه چه بسيار شهرها و آبادىهايى كه آنها را نابود و هلاك كرديم در حالى كه مردمش ستمگر بودند، بهگونهاى كه برسقفهاى خود فروريخت نخست سقفها ويران گشت؛ و بعد ديوارها برروى سقفها و چه بسيار چاه پرآب كه بىصاحب ماند، و چه بسيار قصرهاى محكم و مرتفع