كافر شدند، كيفر شديدى دارند؛ و خداوند براى كيفرِ بدكاران و كافران لَجوج، توانا و صاحب انتقام است
5- هيچ چيز، در آسمان و زمين، بر خدا مخفى نمىماند بنابراين، تدبير آنها بر او مشكل نيست
6- او كسى است كه شما را در رحم مادران، آن چنان كه مىخواهد تصوير مىكند معبودى جز خداوندِ توانا و حكيم، نيست
7- او كسى است كه اين كتاب آسمانى را بر تو نازل كرد؛ كه قسمتى از آن، آياتِ «محكم» [صريح و روشن] است؛ كه اساس اين كتاب مىباشد؛ و هر گونه پيچيدگى در آيات ديگر، با مراجعه به اينها، برطرف مىگردد و قسمتى از آن، «متشابه» است [آياتى كه بخاطر بالا بودن سطح مطلب و جهات ديگر، در نگاه اول، احتمالات مختلفى در آن مىرود؛ ولى با توجه به آياتِ محكم، تفسير آنها آشكار مىگردد] امّا آنها كه در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهاتند، تا فتنهانگيزى كنند و مردم را گمراه سازند؛ و تفسير نادرستى براى آن مىطلبند؛ در حالى كه تفسير آنها را، جز خدا و راسخان در علم، نمىدانند آنها كه به دنبال فهم و دركِ اسرارِ همه آيات قرآن در پرتو علم و دانش الهى مىگويند «ما به همه آن ايمان آورديم؛ همه از طرف پروردگارِ ماست» و جز صاحبان عقل، متذكّر نمىشوند و اين حقيقت را درك نمىكنند
8- راسخانِ در علم، مىگويند «پروردگارا! دلهايمان را، بعد از آنكه ما را هدايت كردى، از راه حق منحرف مگردان؛ و از سوى خود، رحمتى بر ما ببخش، زيرا تو بخشندهاى
9- پروردگارا! تو مردم را براى روزى كه ترديدى در آن نيست، جمع خواهى كرد؛ زيرا خداوند از وعده خود تخلّف نمىكند ما به تو و رحمت بىپايانت، و به وعده رستاخيز و قيامت ايمان داريم»
10- ثروتها و فرزندانِ كسانى كه كافر شدند، نمىتواند آنان را از عذابِ خداوند باز دارد؛ و از كيفر، رهايى بخشد و آنان خود، آتشگيره دوزخند
11- عادت آنان در انكار و تحريف حقايق، همچون عادت آلفرعون و كسانى است كه پيش از آنها بودند؛ آيات ما را تكذيب كردند، و خداوند آنها را به كيفر گناهانشان گرفت؛ و خداوند، سخت كيفر است
12- به آنها كه كافر شدند بگو «از پيروزى موقت خود در جنگ اُحُد، شاد نباشيد بزودى مغلوب خواهيد شد؛ و سپس در رستاخيز به سوى جهنم، محشور خواهيد شد و چه بد جايگاهى است!»
13- در دو گروهى كه در ميدان جنگ بدر، با هم روبهرو شدند، نشانه و درس عبرتى براى شما بود يك گروه، در راه خدا نبرد مىكرد؛ و جمع ديگرى كه كافر بود، در راه شيطان و بت، در حالى كه آنها گروه مؤمنان را با چشم خود، دو برابر آنچه بودند، مىديدند و اين خود عاملى براى وحشت و شكست آنها شد و خداوند، هر كس را بخواهد و شايسته بداند، با يارى خود، تأييد مىكند در اين، عبرتى است براى بينايان
14- محبّت امور مادى، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسبهاى ممتاز و چهارپايان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است؛ تا در پرتو آن، آزمايش و تربيت شوند؛ ولى اينها در صورتى كه هدف نهايى آدمى را تشكيل دهند، سرمايه زندگىِ پست مادى است؛ و سرانجام نيك و زندگىِ والا و جاويدان، نزد خداست
15- بگو «آيا شما را از چيزى آگاه كنم كه از اين سرمايههاى مادى، بهتر است؟» براى كسانى كه پرهيزگارى پيشه كردهاند، و از اين سرمايهها، در راه مشروع و حق و عدالت، استفاده مىكنند، در نزد پروردگارشان در جهان ديگر، باغهايى است كه نهرها از پاىِ درختانش مىگذرد؛ هميشه در آن خواهند بود؛ و همسرانى پاكيزه، و خشنودى خداوند نصيب آنهاست و خدا به امورِ بندگان، بيناست
16- همان كسانى كه مىگويند «پروردگارا! ما ايمان آوردهايم؛ پس گناهان ما را بيامرز، و ما را از عذابِ آتش، نگاهدار»
17- همانها كه در برابر مشكلات، و در مسير اطاعت و ترك گناه، استقامت مىورزند؛ راستگو هستند؛ در برابر خدا خضوع، و در