احد نام كوهى است كه در وادى عقيق در شمال مدينه واقع است، و منطقهاى است كه خالى از نخلستان و داراى زمينى هموار است كه براى فعاليتهاى نظامى مناسب است و موانع طبيعى در آنجا كمتر به چشم مىخورد
سپاه قريش اين منطقه را براى جنگ برگزيده و در آنجا استقرار يافته بود نيروهاى اسلام به سوى احد حركت كردند و در بامداد روز هفتم شوال با سپاه كفر رويارو شدند و هر دو لشكر صفآرايى كردند
سپاه اسلام در نقطهاى اردو زد كه در پشت سر، يك مانع طبيعى به نام كوه احد وجود داشت؛ ولى در وسط كوه احد تنگهاى به نام عينين قرار داشت كه دشمن مىتوانست كوه احد را دور زند و از پشت به اردوگاه اسلام حمله كند پيامبرص پنجاه تيرانداز به فرماندهى عبدالله بن جبير در آن تنگه مستقر كرد
اسد الغابه، ج 2، ص 564 فروغ ابديت، ج 2، ص 42
روز يكشنبه پانزدهم شوال سال سوم هجرى حنظله در جنگ احد به شهادت رسيد شب نبرد، شب زفاف او بود حنظله از پيامبر اكرمص خواست تا شب را در مدينه بماند و فرداى آن، خود را به ميدان جنگ برساند آيه 62 سوره نور درباره وى نازل شد و پيامبر به حنظله اجازه توقف در مدينه را داد
شب، زفاف كرد و صبح در حالى كه اشك از چشمان نوعروس روان بود، از خانه خارج شد و به سوى ميدان نبرد حركت كرد وقتى وارد احد شد چشمش به ابوسفيان افتاد شمشيرى حواله او كرد كه به اسبش خورد و ابوسفيان نقش زمين شد و داد زد تا قريش او را از دست حنظله نجات دادند
نيزهدارى به حنظله حمله كرد و نيزهاى به او زد و حنظله با حالت زخمى به او حمله برد و او را از پاى درآورد و خود به شهادت رسيد پيامبر فرمود »من مشاهده كردم كه فرشتگان حنظله را غسل مىدادند« او را غسيلالملائكه مىگفتند، پدر حنظله؛ ابوعامر از شركت كنندگان در جنگ احد در لشكر قريش بود و پدر نوعروس؛ عبدالله بن ابىسلول رئيس منافقان مدينه بود
اسد الغابه، ج 3، ص 62 فروغ ابديت، ج 2، ص 40 اسد الغابه، ج 2، ص 564 بحار الانوار، ج 20، ص 57
نيمه شوال سال سوم هجرى حضرت حمزه؛ عموى پيامبر در جنگ احد به شهادت رسيد و اولين كسى است كه به سيدالشهدا معروف شد
آن حضرت به دست وحشى؛ غلام ابوسفيان، كه در پرتاب نيزه مهارت خاصى داشت، در گرماگرم جنگ مورد اصابت قرار گرفت و به شهادت رسيد پس از شهادت حمزه، هند مادر معاويه و همسر ابوسفيان از بغض و عداوتى كه با حمزه داشت، جگر حمزه را طلبيد و در دهان گذاشت ولى نتوانست بخورد وى سپس بدن حمزه را مُثله كرد
شهادت حمزه بر رسول گرامى اسلام بسيار سخت بود حضرت حمزه سيدالشهدا را با عبدالله بن جحش كه خواهرزاده حمزه بود در يك قبر نهادند و در احد دفن كردند
در شعبان سال سوم هجرى رسول خدا با حفصه ازدواج كرد حفصه كه پس از عايشه همسر پيامبر شد، پدرش عمر بن خطاب و مادرش دختر مظعون بود او از زنان مهاجر بود و همسر خُنَيْس بود كه در جنگ بدر شركت داشت و در مدينه وفات كرد
هنگامى كه پيامبر حفصه را طلاق داد و عمر باخبر شد، خاك بر سر مىريخت و مىگفت »ديگر جايگاهى براى من و دخترم بعد از اين نيست« و چندان اصرار كرد كه آن حضرت به حفصه رجوع كرد حفصه در سال 41 هجرى وفات كرد و مروان بن حكم حاكم مدينه بر وى نماز خواند و در بقيع به خاك سپرده شد
اسد الغابه، ج 5، ص 250 منتهى الآمال، ج 1، ص 132 وقايع الأيام، ص 27
در روز پانزدهم ماه مبارك رمضان، رسول گرامى اسلامص با زينب بنت خزيمه ازدواج كرد