برگزیده ای از تسنیم (8)

عبدالله جوادی آملی

نسخه متنی -صفحه : 26/ 22
نمايش فراداده

2. راز نامگذاري صفا و مروه

قال أبو عبدالله(عليه‌السلام): «إنّ الله عزّوجلّ لمّا أصاب آدمُ و زوجتُه الحنطةَ [الخطيئة] أخرجهما من الجنّة و أهبطهما إلي‏الأرض فأهبط آدم علي الصّفا و أهبطت حوّاء علي‏المروة، و إنّما سمّي صفا لأنّه شقّ له من اسم آدم المصطفي و ذلك لقول الله عزّوجلّ: اِنَّ اللّهَ اصطَفي ءادَمَ ونوحًا[1] و سمّيت المروة مروة لأنّه شقّ لها من اسم المرأة».[2]

اشاره:

أ. علم اين‌گونه احاديث بعد از احراز اصل صدور و آگاهي از جهت صدور آنها به اهل خاص خود بازمي‌گردد.

ب. از لحاظ ادبي «مروه» با «مرأه» هماهنگ نيست، زيرا مروه ناقص واوي و مرأه مهموز است، چنان كه راغب نيز در مفردات مرأه را در لغت «مَرَء» (مهموز) ياد كرده و در آن هيچ نامي از مروه نبرده است.[3]

ج. شيخ طوسي در آخرين سطر تفسير خود از اين آيه شريفه حديث مزبور را نقل كرده و بدون توضيح از آن گذشته است.[4]

د. ابوحيان اندلسي صفا و مروه را نام دو كوه معروف دانسته و مذكر و مؤنثْ بودن آنها را نظير تذكير و تأنيث لفظي هند و طلحة بيان كرده، آنگاه بعد از نقل دو قول ديگر (1. هبوط آدم بر صفا و حوا بر مروه. 2. نصب بت اساف بر صفا و بت نائله بر مروه) كه مذكّر و مؤنّث بودن را توجيه مي‌كرد گفته

[1] ـ سوره آل عمران، آيه 33.

[2] ـ الكافي، ج 4، ص 190.

[3] ـ مفردات، ص 766، «م رأ».

[4] ـ التبيان، ج 2، ص 45.