گستره حقوق انسانی در نهج البلاغه

صادق علمی

نسخه متنی -صفحه : 70/ 36
نمايش فراداده

ل) ساده لوح نبودن :

«ولا يسْتَميلَهُ إغْرهاقٌ» يعني «قاضي بايد از ميان افراد باهوش و زيرکي انتخاب شود که فريب ثفريبکاران و دغلبازي مکّاران او را فريب ندهد و به سوي نظريه هاي ناصوابشان مايل نسازد»

با توجّه به اهميت اين ويژگي ها و کمتر جمع شدن همه آنها در يک فرد،: حضرت در ادامه عبارت خود مي فرمايد: «و اولئک قليلٌ»

در همين فراز از نامه مبارک حضرت (ع) سه تذکر مهم به مسؤولان دولت دارند که با قضّات چگونه بايد برخورد کنند:

عملکرد و شيوه کار قضّات بايد تحت مراقبت و بازرسي کامل باشد: «ثم أکثر تعاهد (تعهّد) قضائه»

قاضي بايد تأمين شود و از نظر مادّي کمبود نداشته باشد : «و افسح له في البذل»

به شخصيت او بايد حرمت نهاد تا ديگران درصدد فريب او و تأثيرگذاري ج در او برنيايند: «و اعطه من المنزلة لديک ما لايطيع فيه غيره من خاصّتک ليأمن بذلک اغتيال (اغتياب) الرجال له عندک»

آزادي کامل در طرح دعوا و دفاع از خود

«فاني سمعت رسول الله (ص) يقول في غير موطنٍ: لن تقدّس امه لايؤخذ للضعيف فيها حقّه من القوي غير متعتع» يعني «من بارها اين سخن را از رسول خدا (ص) شنيدم که مي فرمود: ملّت و امتّي که در آن حقّ ضعيفان از زورگويان بدون لکنت زبان (و بدون آنکه در گفتار درمانند) بازستانده نشود، شايسته تقديس نباشد»

«حقّ اجراي عدالت متضمّن دو حق است: يکي حقّ دادخواهي و ديگر حقّ «آزادي دفاع حقّ دادخواهي آن است که شخص بتواند به منظور احقاق حقّ خود به دادگاه صلاحيتداري که قانون معين مي کند، شکايت و تقاضاي رسيدگي کند.

حقّ آزادي دفاع آن است که شخص بتواند در مورد اتّهامي که عليه او طرح و اقامه مي شود، آزادانه از خود دفاع نمايد.