| 41 |

موسيقى - غنا . . .

اما در مورد موسيقى بايد اعتراف كنم هنوز در اين مسأله ما آن پاسخ روشن و كامل را نداريم لااقل من ندارم .

در گذشته [ و الان نيز بر آن عقيده هستم] .

روى اين جمله تكيه مى كرديم كه آهنگ مخصوص مجالس لهو گناه و حرام است . . .

آن وقتها ما فكر مى كرديم آهنگ هاى ترانه اى مخصوص مجالس لهو است . . .

اما دستگاهها فرض كنيم دستگاه شور يا ابوعطا يا همايون و امثال آن چطور ؟ همه ى كسانى كه حنجره ى آنها يك نوايى را بيرون داده با يكى از همين دستگاههاى دوازده گانه بوده است .

پس اين حرام نيست و اصلا موسيقى همين آهنگها و ريتم هاى مخصوص است . . .

اينها حرام نيست مگر آن كه باز در لابلاى آن يك چيزى بگنجانند كه آن حرام باشد . ( 1 )

و ( 2 ) بعدها يك حرفى پيدا شد كه خود ما هم بصورت يك احتمال مى گفتيم - وقتى كه حضرت آقاى منتظرى در طبس تبعيد بودند . . .

ايشان هم همين حرف را

1 ) - مراسم ديدار اعضاى([ واحد فرهنگى روزنامه جمهورى اسلامى]) 26 11 1360 .

2 ) - مثل چهچه ها و غلت هاى خيلى زياد .