اسـلامـى ، دفاع از كشور و نظام مقدس اسلام ، دفاع از مسلمانان و سرزمين هاى آنان را در برمى گيرد.
دفـاع از ضـروريـات زنـدگى بشر است و بدون آن نظم جامعه در هم مى ريزد؛ مراكز عبادت از بـيـن مـى رود؛ هـيـچ كـس آزادى پـرسـتـش خـداونـد را پـيدا نخواهد كرد و سرانجام فساد و تباهى عالمگير مى شود. قرآن مجيد، اين واقعيت مسلّم را چنين بيان مى دارد:
(وَ لَوْ لا دَفْعُ اللّهِ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الاَْرْضُ)(4) اگر خدا بعضى از مردم را به وسيله بعضى ديگر دفع نمى كرد، زمين تباه مى شد.
و در آيه ديگر مى فرمايد:
(وَ لَوْلا دَفـْعُ اللّهِ النـّاسَ بـَعـْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بَيْعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُيُذْكَرُ فيهَا اسْمُ اللّهِ كَثيراً...)(5) اگر خدا بعضى از مردم را به وسيله بعضى ديگر دفع نكند، ديرها، صومعه ها و معابد يهود و نصارا و مسجدهايى كه نام خدا به فراوانى در آن برده مى شود، ويران مى گردد.
خـداونـد مـتـعال به مردمى كه مورد تجاوز و تهاجم دشمن قرار گرفته اند اجازه دفاع داده ، مى فرمايد:
(اُذِنَ لِلَّذينَ يُقاتَلُونَ بِاَنَّهُمْ ظُلِمُوا...)(6) بـه كـسانى كه جنگ بر آنان تحميل گرديده ، اجازه جهاد داده شده است ؛ چرا كه مورد ستم قرار گرفته اند.
از عـمـوميت اين گونه آيات مى توان دريافت كه هرگاه دشمنان اسلام ، سرزمينى ازسرزمين هاى اسـلامـى را مـورد هـجـوم قـرار دهـنـد و يـا مـسـلمـانـان را دچـار حـمـله و قتل و غارت كنند، بايد با آن ها پيكار كرد.
دفـاع از كيان اسلام به اندازه اى اهميت دارد كه بعضى از فقيهان نامدار همانند شيخ جعفر كاشف الغـطـا فـتوا داده اند كه فرمانده مى تواند نيروهاى مورد نياز ـ مسلمان يا غير مسلمان ـ را براى شـركـت در نبرد ملزم كند! همچنين مى تواند در صورت لزوم به نيروهاى حاضر در صحنه اجازه مرخصى ندهد، مگر آن كه نيروى رزمى به مقدار نياز در جبهه وجود داشته باشد.(7)
مـرحـوم مـيـرزاى قـمـى نـيز اجبار افراد متخلف را ـ كه دفاع بر آنان واجب است ـ از باب امر به معروف ، جايز بلكه واجب شمرده ، در پاسخ اين پرسش كه :
در صورتى كه اين مجاهده [با روسيه ] و مدافعه ، لازم و واجب گرديد شرعاً، آياكسانى كه در ايـن امـر تـهـاون و تـخـاذل نـمـوده ، تـرك واجـب مـى نـمـايند، از باب امر به معروف ، اجبار به امـتـثـال مـى تـوان نـمـود يـا نـه ؟ و آيا كسانى كه تهاون و خوددارى مى نمايند، عاصى و معاقب اخروى هستند يا نه ؟
مى فرمايد:
بـلى ، ايـن هـم از اعظم انواع معروف است و ترك آن از اعظم انواع منكر، و جايز است (بلكه واجب اسـت مـؤ كـداً) بـر كـسـى كـه جـامـع شـرايـط امـر بـه مـعـروف و نـهـى از مـنـكـر بـاشـد، عمل به آن .(8)
اگر دشمن ، اساس اسلام و اجتماع مسلمانان را تهديد كند و كشور اسلامى را مورد هجوم قرار دهد، بـر مـسـلمـانـان واجـب اسـت ، بـه هـر وسـيـله اى كـه مـى تـوانـنـد بـا بذل جان و مال و مانند آن دفاع نمايند.(9)
در صورتى كه دشمن قصد تصرف كشور اسلامى و اسير كردن مسلمانان را دارد، دفاع به هر وسيله ممكن ، واجب است .(10)
قـلمـرو اسـلام از دو طـريـق (نـظامى) و (غير نظامى) ممكن است مورد هجوم دشمنان واقع شود. هجوم غير نظامى آنان نيز در عرصه هاى گوناگون سياسى ، اقتصادى و فرهنگى صورت مى پذيرد. از اين رو، چگونگى دفاع در اين موارد يكسان نخواهد بود.
در تـهاجم نظامى ، دفاع ، همگانى و به هر وسيله ممكن صورت مى گيرد. در تهاجم غير نظامى نـيـز بـه مـقـتـضـاى نـوع آن در عـرصـه هـاى سـيـاسـى ، اقـتـصـادى يـا فـرهـنـگـى ، دفـاع ، شـكـل ديـگـرى