آفريده شده اند.
نظم شگفت و محيرالعقولى كه در همه آفريده ها اعم از سيّاره ها و ستارگان ، گياهان ، موجودات دريـايـى و صـحـرايـى ، بـدن انـسـان ، گـردش خـون و... وجـود دارد، هـمـه و هـمـه معلول تدبير خداوند حكيم و مدبّر است .
خـداى حـكـيمى كه نظم را در دستگاه پهناور خلقت قرار داده ، آن را در زندگى انسان ها و روابط اجـتـمـاعـى آنـان نـيـز مى پسندد. از اين رو، شايسته است كه انسان در زندگى فردى و اجتماعى خويش ، نظم و ترتيب و تدبير در امور را مراعات كند؛ زيرا به گفته روانشناسان :
احـتـيـاج بـه نـظـم و تـرتـيـب ، جـزء احـتـيـاجـات اسـاسـى روانـى مـحـسـوب مـى گـردد، رنـگ و شـكـل خـاصـى بـه زنـدگـى مى دهد، افراد ميل دارند زندگى فردى و جمعى خود را تحت نظم و قاعده مشخصى درآورند. 19 نـگـاهـى گـذرا بـه حـجـم زيـاد كـتـاب هـاى قـوانـيـن و مـقررات و بودجه هاى هنگفتى كه صرف قـانـونـگـذارى مى شود و اهميتى كه ملل جهان به اجراى قانون مى دهند، ضرورت نظم فردى و اجتماعى را در زندگى بشر آشكار مى سازد.
اسلام نيز به عنوان دين جهانى و كامل به نظم و برنامه ريزى در زندگى اهميت فراوان داده و بـه پـيـروان خـويـش سفارش كرده كه تمام كارهاى خود را طبق قانون و به صورت منظم انجام دهـنـد و از بـى بـرنـامـگـى بـپـرهـيزند. تمام احكام اسلامى اعم از واجبات ، مستحبات ، محرّمات و مكروهات در اين راستا و در جهت نظم دادن به زندگى مسلمانان تشريع شده است .
در دنـيـاى كـنـونى نيز حركت قطارها، هواپيماها، ساعات كار ادارات و كارخانجات و... روى نظم خـاصـى و بـا دقـيقه و ثانيه سنجيده مى شود و با ورود كامپيوتر در عرصه زندگى ، نظم و تـرتـيـب دقـيـق تـر و بـهـتـر صـورت مـى گـيـرد. مـى تـوان گـفـت امـروزه ، عـقـل به منظّم زندگى كردن حكم مى دهد و دين نيز آن را تاءييد مى كند. به گونه اى كه اگر بـخـواهـيـم خـود را از دايـره نـظـم فـراگير جهانى خارج كنيم ، با مشكلات زيادى روبه رو مى شويم .
بـخـش عـظـيـمـى از دسـتـورات و سـفـارش هـاى قـرآن كـريـم ، بـه تـنـظـيـم انـديـشـه و اعمال انسان پرداخته است . امير مؤ منان (ع ) مى فرمايد:
(اَلا اِنَّ فيهِ عِلْمَ ما يَاءْتى وَالْحَديثَ عَنِ الْماضى وَ دَواءَ دائِكُمْ وَ نَظْمَ ما بَيْنَكُمْ) 20
آگـاه بـاشـيـد كـه آگـاهـى از آينده ، خبر از گذشته ، داروى درد (نادانى و گمراهى ) و نظم و ترتيب زندگى روزمرّه شما در قرآن (آمده ) است .
بيان قرآن كريم را درباره نظم مى توان به دو بخش تقسيم كرد:
قرآن در اين بخش ، نظم حاكم بر جهان آفرينش را تشريح و به انسان ها سفارش مى كند كه درباره آن بينديشند تا به طرّاح زبردست آن (خداى تعالى ) پى ببرند. در اين راستا، گاه از فرود آمدن باران و رويش گياهان ياد مى كند و گاهى از عظمت آسمان ، كوه ها و درياها سخن مى گويد. زمانى شگفتى هاى آفرينش موجودات از جمله انسان را تذكر مى دهد و در بـسـيـارى از مـواقـع نيز آمد و شد شب و روز، فراوانى پديده هاى هستى و فزونى نعمت هاى الهى را در ضمن آيات بيان مى كند و انسان را به تفكر در نظم شگفت آور آن وامى دارد.
(اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّيْلِ وَالنَّهارِ لاَ ياتٍ لاُِولِى الاَْلْبابِ) 21
همانا در آفرينش آسمانها و زمين و آمد و شد شب و روز، نشانه هايى براى خردمندان است .